კვლევა

                   

                      პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევის ანგარიში

როგორ შევუწყო ხელი მოტივაციის ამაღლებას გეოგრაფიის

სწავლებისას მე-9 კლასში

სსიპ ქალაქ თბილისის N126 -ე  საჯარო სკოლა

გეოგრაფიის პედაგოგი

ეკატერინე გოგოლაძე

2018–2019 სასწავლო წელი

ს ა რ ჩ ე ვ ი
შესავალი ------------------------------------------------------------------------------------------------4
თავი I 1. საკვლევი საკითხის მიმოხილვა----------------------------------------------------- 5
1.2 კვლევის მიზანი --------------------------------------------------------------------------------- 6
1.3 კვლევის ამოცანა ------------------------------------------------------------------------------- 6
 1.4  ძირითადი დასკვნები ------------------------------------------------------------------------6
1.5 კვლევის მუშაობის პროცესი -----------------------------------------------------------------7
1.6 საკვლევი კითხვა --------------------------------------------------------------------------------7
 1.7 მოსალოდნელი შედეგები ------------------------------------------------------------------- 8

თავი II
 2 ლიტერატურის მიმოხილვა ------------------------------------------------------------------- 8

თავი III
3. კვლევის დიზაინი ------------------------------------------------------------------------------- 17
3. 1 კვლევის სამიზნე ჯგუფი --------------------------------------------------------------------18
3.2 სამოქმედო კვლევის სავარაუდო კალენდარი ------------------------------------------18
3.3 თვისებრივი კვლევის ინსტრუმენტები --------------------------------------------------19
3. 4 რაოდენობრივი კვლევის ინსტრუმენტები ---------------------------------------------19
3.5 შერჩევა ---------------------------------------------------------------------------------------------20
3.6 სამიზნე ჯგუფი ----------------------------------------------------------------------------------20
3.7 კვლევის მეთოდების შეზღუდვები --------------------------------------------------------21
თავი IV
4. მონაცემთა ანალიზი -----------------------------------------------------------------------------21
4.1 თვისოვრივი კვლევის შედეგები ფოკუს ჯგუფებთან ---------------------------------21
4.2 რაოდენობრივი კვლევის შედეგები და მონაცემთა ანალიზი -----------------------24
4.3. კვლევის შედეგების საერთო  ანალიზი ---------------------------------------------------30

თავი V
5. ინტერვენციების აღწერა და მისი შედეგები ------------------------------------------------31
5.1 ჩარევის (ინტერვენციების) დაგეგმვა ------------------------------------------------------- 31
5.2 პირველი ინტერვენცია --------------------------------------------------------------------------32
5.3 მეორე ინტერვენცია ------------------------------------------------------------------------------33
5.4 მოსწავლეთა პოსტესტირების შედეგები ---------------------------------------------------35
5.5 ინტერვენციების შედეგები --------------------------------------------------------------------36
თავი V I
6. კვლევის ძირითადი დასკვნა -------------------------------------------------------------------39
6.1 მიგნებები -------------------------------------------------------------------------------------------39
6.2 რეკომენდაციები --------------------------------------------------------------------------------- 40
6.3 კვლევის ნაკლოვანებები -----------------------------------------------------------------------41
დასკვნა --------------------------------------------------------------------------------------------------42
ბიბლიოგრაფია ----------------------------------------------------------------------------------------43
დანართი ------------------------------------------------------------------------------------------------ 44
დანართი N1 სამუშაო შეხვედრის ოქმი N1
დანართი N2.მშობელთ შეთანხმების ოქმი N2
დანართი  N3 პრობლემის სქემა
დანართი N4 პრობლემის დიაგნოსტირება 
დანართი N5 ღია და დახურულბოლოიანი პრეტესტირება
დანართი N6 პირველი ინტერვენციის გეგმა  - პროექტი
დანართი N7 მეორე ინტერვენციის გეგმა  - კვლევა
დანართი N 8 მოსწავლეთა პოსტტესტირების შედეგები
 რეფლექსია  ----------------------------------------------------------------------------------------- 62

შესავალი

ნაშრომი შედგება ექვსი თავისგან:


I თავი - მოცემულია საკვლევი საკითხის პრობლემის აქტუალურობა, კვლევის
საკითხის მიმოხილვა, კვლევის მიზანი, ძირითადი საკვლევი კითხვა და ამოცანები;
II თავი- ეხება ლიტერატურის მიმოხილვას,  სხვადასხვა ავტორთა მოსაზრებებს
მოტივაციესთან დაკავშირებით;
III თავი- ეხება კვლევის დიზაინის ანგარიშს, სადაც ჩამოყალიბებულია  სამიზნე ჯგუფი,
კვლევის მეთოდები,  კვლევის ინსტრუმენტები თავის შზღუდვებით;
IV თავი - ეხება კვლევის მონაცემთა ანალიზს,  როგორ განხორციელდა მონაცემთა
ანალიზი და რა მიგნებები გამოიკვეთა;
V თავი - ეხება, ინტერვენციბის დაგეგმვას, განხორციელებასა და მიღებული შედეგების
შეფასებას;
VIთავი - სადაც შეჯამებულია მიღებული შედეგები და მათგან გამომდინარე დასკვნები.



თავი I
1. საკვლევი საკითხის მიმოხილვა და პრობლემის აქტუალობა

 ,,ზოგადი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად, საბაზო
განათლება მოზარდებისთვის სავალდებულოა. ხოლო, სწავლის მოტივირების
ხელშემწყობი ფაქტორი კი პირველ რიგში პოზიტიური სასწავლო გარემოს შექმნა და
კლასისა და სასწავლო პროცესის ეფექტური მენეჯმენტია. სწორედ ამიტომ, ჩემთვის
პრიორიტეტული იყო, პრაქტიკული კვლევის საშუალებით შემესწავლა ამ
მიმართულებით არსებული პრობლემა სსიპ ქ. თბილისის N126-ესაჯარო სკოლაში.
საკვლევ საკითხს წარმოადგენს - როგორ შევუწყო ხელი მოტივაციის ამაღლებას
გეოგრაფიის სწავლებისას მე-9კლასში, რომლის მიზანია, მოსწავლეებში სწავლების
მოტივაციის დაკარგვის მიზეზების დადგენა   და სიტუაციის გაუმჯობესების გზების
მოძებნა. აღნიშნული თემის შერჩევა მიზნად დავისახე სასწავლო წლის დასაწყისშივე,
როდესაც ჩემს სადამრიგებლო კლასში (მე-93 კლასში) შევნიშნე სწავლისადმი
ინტერესის ნელნელობით დაკარგვა. საგაკვეთილო პროცესში ჩართულობა თანდათან
შემცირება.  აშკარად მათთვის საკმარისი აღარ იყო მხოლოდ ფაქტებისა და
მოვლენების შეპირისპირება, გააზრება/გაგება, ანალიზი, საგნობრივი ცოდნისა და
უნარების დაუფლებისკენ სწრაფვა. ყოველივე ეს კი მათ აკადემიურ მოსწრებაზე
ისახებოდა. საგნისადმი ინტერესის შესუსტების მიზეზი გახლდათ ისიც, რომ
სახელმძღვანელოში მოცემული ტექსტები უინტერესოდ ეჩვენებოდათ, ვერ
ხვდებოდნენ თუ რატომ უნდა ესწავლათ გარკვეული თემები. აშკარა იყო, რომ
მოსწავლეებისათვის რაღაც ახალი უნდა შემეთავაზებინა.   ამიტომ დავგეგმე კვლევა,
რომლის მიზანია მოსწავლეეებში გეოგრაფიის სწავლების დაბალი მოტივაციის
გამომწვევი მიზეზების დადგენა, ინტერვენციების დაგეგმვა - განხორციელება,
მიღწეული შედეგების შეფასება და კოლეგებისთვის გაცნობა. კვლევა არა მარტო მე
არამედ სარგებელს მოუტანს ჩემს კოლეგებს,  რომელიც დაგვეხმარება, სამომავლოდ
ისე დავგეგმოთ საგაკვეთილო პროცესი,  რომლის ფორმა და წარმოება მოსახერხებელი იქნება და რეალურად  ხელს შეუწყობს მოსწავლეებში სწავლისადმი ინტერესის გაზრდას და დაგვანეხებს თუ რამდენად მნიშვნელოვანია მოსწავლეებში მოტივაციის ამაღლება  სწავლა-სწავლების პროცესისთვის.

1. 2 კვლევის მიზანი
  აღნიშნული  კვლევის მიზანია, მოსწავლეებს ავუმაღლო გეოგრაფიის სწავლების
მოტივაცია, განვუვითარო ის  უნარები, რომელიც ხელს შეუწყობს მათი კრიტიკული
აზროვნების განვითარებას, გაზრდის ინტერესს საგნისადმი, საკუთარი ინტერესებისა
და შესაძლებლობების შესაბამისად, შეძლონ გეოგრაფიული საკითხის
დამოუკიდებლად გამოკვლევა და მომავალში გეოგრაფიული ცოდნისა და უნარ
ჩვევების გამოყენება.

1 . 3 კვლევის ამოცანა -  პასუხი გასცეს შემდეგ კითხვებს: 

 როგორ ავუმაღლო მოსწავლეებს სწავლის მოტივაცია;
 როგორ განვახორციელო მოცემულ თემაზე ან პრობლემაზე მოსწავლის
ცოდნის აქტუალიზაცია და განზოგადება;
 როგორ გამოვიწვიო შესასწავლი თემის მიმართ მოსწავლის ინტერესი,
გავზარდო სასწავლო მოღვაწეობისადმი მისი მოტივაცია;
 როგორ მოვახდინო მოსწავლეებში ახალი ცოდნის, ახალი ინფორმაციის,
მიზანმიმართული გააზრება და მიღებული ინფორმაციის განზოგადება;

1.4 ძირითადი დასკვნები:

1. სწავლა შესაძლებელია შემეცნებითი ინტერესის, ცოდნის წყურვილების,
მაშასადამე შინაგანი მოტივაციის პირობებში;
2. მოსწავლეზე ორიენტირებული გაკვეთილი, შესაბამისი აქტივობები,
მხიარული და სტიმულის მიმცემი სწავლა ზრდის მოსწავლის მოტივაციას;
3. ნებისმიერი მოსწავლის წარმატების მოლოდინის ქონა.



1.5 კვლევის მუშაობის პროცესი

კვლევის მუშაობის პროცესი რამდენიმე ეტაპად დაიყო:
I ეტაპი - კვლევისათვის მოსამზადებელი სამუშაოების განხორციელება

 მასწავლებლის ფოკუს ჯგუფებთან სამუშაო შეხვედრა (იხ. დანართი 1)
 მშობლებთან  შეხვედრა და ინფორმაციის გაცნობა (იხ. შეთანხმების ოქმი N2)
  საკვლევი საკითხის შესახებ პრობლემური სქემის შემუშავება (იხ. დანართი3)

II ეტაპი - საკვლევი საკითხის შესწავლა 

 მოსწავლეებისთვის პრობლემის დიაგნოსტირებისთვის კითხვარების შედგენა
  მოსწავლეთა ანკეტირება
   პრობლემის დიაგნოსტირება

III ეტაპი -  მონაცემთა ანალიზი 

 პირველადი და მეორეული მონაცემთა ანალიზი;
 კვლევის შედეგების შეჯამება;
 საბოლოო პრობლემის დიაგნოსტირება;

IVეტაპი - ინტერვენციების დაგეგმვა - განხორციელება და შეფასება 

 კვლევის ფარგლებში შემუშავებული რეკომენდაციები
მასწავლებლებისთვის.

1.6 საკვლევი კითხვა

 როგორ ავამაღლოთ მოსწავლეებში გეოგრაფიის   სწავლისადმი მოტივაცია ?

კვლევა  პასუხს გასცეს შემდეგ კითხვებს:

1. რა ხერხებითაა შესაძლებელი გაკვეთილზე მოსწავლეთა ჩართულობა და
მოტივაციის ამაღლება?
2. რა აქტივობები უნდა დავგეგმო, რომ მოსწავლეები მაღალ სააზროვნო
უნარებზე გავიყვანი?
3. როგორ დავეხმაროთ, რომ ისწავლონ შესაძლებლობების მაქსიმალურად
გამოყენება?
4. როგორ მივმართოთ მოსწავლის გაუცნობიერებელი სწავლა მიზანდასახული
და ჩამოვუყალიბოთ სწავლის მოთხოვნილება?
 5. როგორ გავაღვიძოთ  ცნობისმოყვარეობა, რომელიც მოზარდის გონებას
ამოძრავებს?

1.7 მოსალოდნელი შედეგები

1. მოსწავლეებში  საგნისადმი ინტერესისა გაზრდა;
2. მოსწავლეების სამუშაოს შესრულების პროცესში აქტიური მონაწილეობა;
3. მოსწავლეთა მოტივაციის ამაღლება;
4. სასწავლო შედეგების ამაღლება.


თავი II
2. ლიტერატურის მიმოხილვა

   რა არის მოტივაცია?

  მოტივაცია ერთ-ერთი ყველაზე აქტიურად გამოყენებული და მნიშვნელოვანი
ტერმინია თანამედროვე პედაგოგიურ ფსიქოლოგიაში. ის მოიცავს მოსწავლის
ქმედებისა და ქცევის განმაპირობებელ ფაქტორებს, რომლებიც მას შიდა (ემოციები,
გრძნობები, განცდები…) და გარე (გარემო) სტიმულებზე საპასუხო რეაქციისკენ
უბიძგებენ. საზოგადოდ, ადამიანის ქმედება უმეტესად მიზნის მიღწევაზეა
ორიენტირებული და მას განსაზღვრული მოტივები უდევს საფუძვლად. აქედან
გამომდინარე, მოტივაცია შეიძლება განიმარტოს როგორც სასურველი მიზნის
მიღწევისკენ მიმართული პროცესი.
  პედაგოგიურ ფსიქოლოგიაში განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა სწავლის
მოტივაციას და მის განმაპირობებელ ფაქტორებს. აღნიშნული საკითხის
სიღრმისეულად გააზრება როგორც პედაგოგის, ასევე მოსწავლის მიერ გადამწყვეტ
როლს ასრულებს მოსწავლეთა მომავალ წარმატებაში.
 სწავლის მოტივაცია სხვადასხვა კომპონენტისგან შედგება. განვიხილავთ რამდენიმე
მნიშვნელოვან შიდაპიროვნულ ფაქტორს, რომლებიც სწავლის მოტივაციას
განაპირობებს:

1.ცნობისმოყვარეობა
ადამიანი ბუნებით ცნობისმოყვარეა. ის გამუდმებით ეძებს ახალ გამოცდილებას,
თავსატეხს, ცდილობს, გადაჭრას ახალ-ახალი პრობლემები და ა.შ. რის შედეგადაც
მას ისეთი უნარები და კომპეტენციები უვითარდება, რომლებიც ხელს უწყობს
გარემოსთან ადაპტაციასა და შინაგანი წონასწორობის დამყარებაში.
სწავლა-სწავლება ყველაზე ეფექტურია მაშინ, როდესაც იგი მოსწავლის
ინტერესებისკენ არის მიმართული. მასწავლებლის ერთ-ერთი მთავარი ამოცანაა,
მოსწავლეებს გაუღვიძოს ცნობისმოყვარეობა შესასწავლი საკითხის მიმართ.
ცნობისმოყვარეობა შინაგანი მოტივაციის განმაპირობებელი ფაქტორია და ამდენად,
მნიშვნელოვან როლს ასრულებს სწავლა-სწავლების პროცესში. ის გონებას მიმართავს
პასიურობიდან აქტიურობისკენ, ახალი იდეების აღმოჩენისა და ჰიპოთეზების
წარმოდგენისკენ, ახალი მოვლენებისა და ფაქტების შემეცნებისკენ. აღნიშნულიდან
გამომდინარე, ცნობისმოყვარეობა მოსწავლეს კვლევა-ძიებისკენ უბიძებს.
სასურველია, მასწავლებელმა მოსწავლეებს ცნობისმოყვარეობა აღუძრას ნაცნობი
გამოცდილების კონტექსტში, გამოიყენოს ისეთი სტიმულები, რომლებიც არ იქნება
მათთვის სრულიად უცხო. საჭიროა ბალანსის დაცვა მოსწავლის უკვე არსებულ
კოგნიტურ სქემასა და ახალი დავალების სირთულეს შორის - წინააღმდეგ
შემთხვევაში შესაძლოა მოსწავლემ დაუძლევლად მიიჩნიოს ამოცანა და პასიურ
მდგომარეობაში გადავიდეს.
  მასწავლებელს შეუძლია, მოსწავლეებს ცნობისმოყვარეობა აღუძრას: პრაქტიკული
მნიშვნელობის მქონე ინფორმაციის მიწოდებით; რეალური ფაქტის გაცნობამდე მასში
წარმოდგენილ პრობლემურ სიტუაციაზე მსჯელობით; ვარაუდის გამოთქმაზე
ორიენტირებული კითხვების დასმით; ახალი, უცნობი ფაქტებით; რაციონალური და
ემოციური ფაქტორების თანხვედრით; მხატვრული ლიტერატურისა და
ცხოვრებისეული მაგალითების გამოყენებით; ვიზუალური და აუდიომასალით;
მოკლე ისტორიული ექსკურსით და ა.შ.
2.თვითრწმენა
 თვითრწმენა მნიშვნელოვანი მოტივია სწავლისადმი პოზიტიური განწყობის
შესაქმნელად. იმისთვის, რომ მოსწავლე სასწავლო პროცესში აქტიურად ჩაერთოს, ის
დარწმუნებული უნდა იყოს საკუთარ შესაძლებლობებში და ეჭვი არ უნდა
ეპარებოდეს დასახული მიზნის მიღწევაში. წარმატების განცდა მოსწავლეს,
საზოგადოდ, ადამიანს ხშირად აღუძრავს სურვილს, აღმოჩნდეს მსგავს
მდგომარეობაში, რაც თავისთავად იქცევა შინაგანი მოტივაციის განმაპირობებელ
ფაქტორად.
3. დამოკიდებულება

დამოკიდებულება შეიძლება განიმარტოს როგორც ადამიანის მიერ მოვლენების,
ფაქტების, იდეების, პიროვნებების და ა.შ. პოზიტიური ან ნეგატიური შეფასება. ის
დამოკიდებულია გარე სამყაროს ინდივიდუალურ აღქმაზე და მომდინარეობს
ადამიანის ფიქრებიდან, ემოციებიდან, გრძნობებიდან და გამოცდილებიდან. პირადი
დამოკიდებულების ჩამოყალიბებას უმთავრესად ის გარემო, საზოგადოება, რელიგია,
კულტურა და ტრადიცია განაპირობებს, რომელშიც ადამიანი იზრდება და
ვითარდება. აქვე უნდა ითქვას, რომ დამოკიდებულების შეცვლაზე მნიშვნელოვან
გავლენას ახდენს თანამედროვე, სწრაფად ცვალებადი გარემო, სადაც
ღირებულებების, კულტურული და საზოგადოებრივი ნორმების შეფასება, სულ
უფრო ინტენსიურად მიმდინარეობს. სკოლა, ოჯახი, საზოგადოება, საინფორმაციო
საშუალებები და სხვ. გამუდმებით ცდილობენ, შეცვალონ ადამიანის ფიქრები,
ემოციები და განცდები ამა თუ იმ საკითხისა თუ მოვლენის მიმართ. აი, ამ რთულ
ინფორმაციულ გარემოში მნიშვნელოვანია, მასწავლებელმა შეასრულოს
გზამკვლევის როლი მოსწავლეთა პოზიტიური დამოკიდებულებების
ჩამოყალიბებაში.
4. მოთხოვნილებები
  მოსწავლეთა ინდივიდუალური საჭიროებები შესაძლოა ერთმანეთისგან მეტად
განსხვავებული იყოს. ამის შესახებ ყველაზე ცნობილ კლასიფიკაციას ამერიკელი
ფსიქოლოგი აბრაჰამ მასლოუ გვთავაზობს. ის ადამიანის მოთხოვნილებათა ხუთ
კატეგორიას გამოყოფს: 1. ბიოლოგიური (კვების, წყურვილის დაკმაყოფილების,
ძილის…) მოთხოვნილებები; 2. უსაფრთხოების (სტაბილურობის, დაცულობის
განცდის…) მოთხოვნილება; 3. კუთვნილებისა და სიყვარულის (ოჯახის, გუნდის,
ურთიერთობების, ემპათიის…) მოთხოვნილება; 4. საკუთარი თავის მიმართ
პატივისცემისა და აღიარების (ამა თუ იმ სტატუსის ქონის, წარმატების, რეპუტაციის
მოპოვების…) მოთხოვნილება; 5. თვითრეალიზაციის მოთხოვნილება.
მასლოუს მოთხოვნილებათა იერარქიულ მოდელში ბიოლოგიური, ანუ საბაზისო
მოთხოვნილებები ყველაზე დაბალ საფეხურზე განიხილება, ხოლო პიროვნების
განვითარებისა და საკუთარი თავის რეალიზაციის მოთხოვნილებები - ყველაზე
მაღალ საფეხურზე. განათლების მიზნები ორიენტირებულია უფრო მაღალი
მოთხოვნილებების ყოველდღიურ აუცილებლობად ქცევაზე. მოსწავლეებს ისეთი
უნარები და დამოკიდებულებები უნდა ჩამოუყალიბდეთ, როგორიც არის
გუნდურად მუშაობის უნარი, სოციალური აზროვნება, სხვისი აზრის მოსმენა და
გაზიარება, თვითრეალიზება და ა.შ.
  რა მნიშვნელობა აქვს მოსწავლეთა მოთხოვნილებების დადგენას სწავლის
მოტივაციისთვის?
 მასწავლებელმა ეფექტური და შედეგზე ორიენტირებული სასწავლო პროცესის
წარმართვისთვის უნდა შეძლოს მოსწავლეთა საჭიროებებისა და მოთხოვნილების
დადგენა, განსაზღვროს, იერარქიის რომელ საფეხურზეა მოსწავლე და რა მოტივები
უდევს საფუძვლად სწავლას. შედეგად მან უნდა შეიმუშაოს ადეკვატური
სტრატეგიები, რითაც უზრუნველყოფს სასწავლო პროცესში მოსწავლეთა აქტიურ
ჩართვასა და მათი მოტივაციის ამაღლებას.
  მოტივაცია შეიძლება განმარტებული იყოს, როგორც მიმართული პროცესი რაღაც
კონკრეტული მიზნის მისაღწევად. რაიმე საგნის სწავლისას მოტივაციის ქონა
წარმოადგენს მომავალი წარმატების ფაქტორს. მოტივაცია არ არის თანდაყოლილი.
იგი ხასიათდება დინამიურობით და დამოკიდებულია როგორც ინდივიდუალურ,
ისე გარემო ფაქტორებზე. მასწავლებელმა უნდა გაითვალისწინოს, რომ მოტივაცია
მოსწავლის ცნობისმოყვარეობისთვის აუცილებელი პირობაა და ხელს უწყობს
განათლების, ცოდნის მიმართ პოზიტიური დამოკიდებულების
ჩამოყალიბებას.განასხვავებენ მოტივაციის ორ ფორმას: შინაგან და გარეგან
მოტივაციას. შინაგანი მოტივაცია - ადამიანის ქცევა განპირობებულია პიროვნული
ფაქტორით, კონკრეტული ქცევის/მისი შედეგების მიმართ შინაგანი ინტერესით.
შინაგანი მოტივაცია აღნიშნავს სტიმულს, რომელიც ადამიანის შიდა, პიროვნული
ინტერესებიდან მომდინარეობს. იგი გამოწვეულია თვით დავალების
შესრულებისაგან სიამოვნების მიღებით. თუმცა უნდააღინიშნოს, ეს იმას არ ნიშნავს,
რომ ადამიანი არ ელის ჯილდოს. ეს უბრალოდ ნიშნავს,რომ მხოლოდ
მატერიალური, გარეგანი ჯილდოები არ არის საკმარისი პიროვნების
მოტივირებისთვის. შინაგანად მოტივირებული მოსწავლისთვის უფრო
მნიშვნელოვანია თავად აქტივობა, ვიდრე მოსალოდნელი ჯილდო. გარეგანი
მოტივაცია - ადამიანის ქცევა განპირობებულია გარეგანი ფაქტორებით:  სხვა პირის
(მასწავლებელი, მშობელი) მიერ შექება, წახალისება/დაჯილდოვება, ან სასჯელის,
არასასურველი შედეგების თავიდან აცილების მიზნით განხორციელებული ქცევა და
ა.შ . ამ შემთხვევაში ჯილდოები უზრუნველყოფს იმ კმაყოფილების განცდას, რასაც
თვითდავალება არ იწვევს. გარეგან მოტივაციას მაშინ აქვს ადგილი, როდესაც
მოსწავლე შესრულებული დავალებისთვის მოელის ჯილდოს, ამ დროს კი შესაძლოა
თვით დავალება არც იყოს მისთვის საინტერესო. მოტივაციის თემაზე მუშაობდა
ქართველი მეცნიერი დ. უზნაძე, რომელსაც მიაჩნდა, რომ ნამდვილი სწავლა
შესაძლებელია მხოლოდ შემეცნებითი ინტერესის, ცოდნის წყურვილვების,
მაშასადამე შინაგანი მოტივაციის პირობებში (უზნაძე 2003 გვ.5). ასევე აღნიშნავდა,
რომ „სწავლაში ძირითადი მნიშვნელობა იმ პროდუქტს კი არა აქვს,რომელსაც იგი
კონკრეტული ჩვევის ან კონკრეტული შინაარსის მქონე ცოდნის სახით გვაძლევს,
არამედ განსაზღვრული მიმართულებით მოსწავლის ძალების განვითარებას,”-
მაგრამ იმისთვის, რომ მოსწავლემ საკუთარი ძალები განავითაროს (თუნდაც, ჩვენი
დახმარებით), ჯერ უნდა დაიჯეროს ამ ძალების, უნდა გამოავლინოს საკუთარი თავი
და უნდაშეძლოს ახალ გარემოში ადაპტაცია და თვითდამკვიდრება. თუ ამას ვერ
შეძლებს, სწავლების პროცესი ძალიან გართულდება, შეიძლება, ბავშვმა მალევე
აიცრუოს გული ან სულაც ჩაიკეტოს.
 უნდა ითქვას, რომ შინაგანი და გარეგანი მოტივაციის ცნებები თანამედროვე
სოციალური, განათლების და ჰუმანისტური ფსიქოლოგიის კარდინალური ცნებებია.
თანამედროვე ფსიქოლოგიაში შინაგანი მოტივაციის ფენომენის მნიშვნელობას
ნათლად ასახავს პიროვნების 5 ფაქტორი ან მოდელში ან,,დიდხუთეულში“ ცალკე
გამოყოფილი 4 გამოცდილებისადმი  ღიაობის პიროვნული ფაქტორიც, რომელიც,
სხვა მახასიათებლებთან ერთად, უკავშირდება თვით-აქტუალიზებას,
ავტონომიურობას, ინტენსიურ შთაბეჭდილებათა ძიებას და უპირისპირდება
პრაგმატულობასა და რუტინას. შინაგან მოტივაციას ფსიქოლოგია აქტიურად 1970
იანი წლებიდან სწავლობს, მაგრამქ ცევის აღნიშნული ტიპი ჯერ კიდევ ანტიკურ
სამყაროში დაფიქსირდა; ,,ნიკომახესეთიკაში“არისტოტელე ამგვარი ქცევისადმი
სტიმულსთვით ,,სიცოცხლის სტიმულს“უწოდებს, ხოლო მის სუბიექტს - ,,ბედნიერ
ადამიანს“, რომელსაც კმაყოფილებას თავად აქტივობა ანიჭებს და არა მისით
მიღწეული შედეგი. თანამედროვე განმარტებით, შინაგანი მოტივაცია (intrinsic
motivation) მოტივაციური სისტემის ელემენტია, რომელიც ინდივიდის სპეციფიკურ
სტიმულირებას გულისხმობს;
  ასეთივე მოსაზრება ჰქონდა ცნობილი ქართველ მკვლევარს შ. ჩხარტიშვილსაც. იგი
შრომებში,ერთმანეთისაგან ანსხვავებს ჰომოგენურ (შინაგან) და ჰეტეროგენულ
(გარეგან)მოტივებს და აღნიშნავს, რომ ჰომოგენური მოტივაცია გულისხმობს
სწავლისობიექტური ღირებულების შეგნებას ( შ. ჩხარტიშვილი,1972 გვ.65).
მოტივაცია აძლიერებს მისწრაფებას, აღრმავებს სტიმულს და აძლევს ძალას და
მიმართულებას მიზნის მისაღწევი გზისაკენ. მოტივირებული პიროვნება ყველაფერს
აკეთებს სასურველი შედეგის მისაღწევად. მოტივაცია უფრო ძლიერდება თუ
მოსწავლემ იცის რას უნდა, რომ მიაღწიოს. ასეთ დროს მოტივაციაც იღვიძებს და
უბიძგებს მას,  რომ წარმოდგენა რეალობად აქციოს. თანამედროვე ფსიქოლოგები
განასხვავებენ მოტივის სამგვარ ფუნქციას: მოტივი აღძრავას ქცევას, აძლევს მას
მიმართულებას და უზრუნველყოფს ამ ქცევის განხორციელებას. იგი მოიცავს
ბიოლოგიურ, ემოციურ, სოციალურ და კოგნიტურძალებს, რომელთა ერთიანობაც
ჩვენი ქმედებების სულის ჩამდგმელია.
 ქართული ფსიქოლოგიის ცნობილმა მოღვაწემ, შ. ჩხარტიშვილმა საფუძვლიანად
დაამუშავა მოტივაციის საკითხი და იგი მოტივაციის მიხედვით განასხვავებს სამ
სახეს: ლატენტური, სწავლა ჰეტეროგენული მოტივაციით და სწავლა ჰომოგენური
მოტივაციით.
ლატენტური სწავლა - მთელი ცხოვრების მანძილზე გაუცნობიერებელი სწავლა,
მიზანდასახულობის გარეშე. მაგალთად ბავშვი ექვს წლამდე თამაშის პროცესში
ეუფლება მშობლიურ ენას.
ჰეტეროგენული მოტივით სწავლა  - არის ცნობიერი და მიზანდასახული, ბავშვმა
იცის რა უნდა ისწავლოს თუმცა იგი ცოდნის დაუფლებით არ არის
დაინტერესებული.
ჰომოგენური მოტივით სწავლა -  მოგვიანებით თავად სწავლის მოთხოვნილების
ჩამოყალიბება და გაზრდა.  შ. ჩხარტიშვილი ამას უწოდებს  „ ცნობისმოყვარეობის
ფარულ მოთხოვნილებად გაზრდას“. ფსიქოლოგიაში მუდმივად არსებობს და
დღესაც გრძელდება დავა თუ რომელ მათგანს უნდა ეფუძნებოდეს სწავლა.
  მოტივაციის შესახებ განსხვავებული შეხედულებები არსებობს; თეორიები იყოფა
ბიჰევიორისტულ, ჰუმანისტურ და კოგნიტივისტურ მიდგომებად.
ბიჰევიორიზმი შეისწავლის სწავლის შედეგების მარეგულირებელ გავლენას
მომდევნო ქცევაზე ( ნ. იმედაძე 2005 გვ. 56) იგი ხაზს უსვამს გარეგან მოტივებს.
წახალისების და დასჯის პრინციპი მოტივაციის ბიჰევიორისტული პრინციპების
ანალოგიურია. მასწავლებლები სწავლის პროცესში ორივე სახის, პოზიტიურ და
ნეგატიურ განმტკიცებას იყენებენ, ანუ აქებენ და კიცხავენ მოსწავლეებს, მაგრამ უნდა
აღინიშნოს რომ ზედმეტი შექებაც და მისი არარსებობაც ნეგატიურად მოქმედებს
მოსწავლეებზე, შექების ეფექტურობა მკაცრად დარეგულირებული უნდა იყოს.
ჰუმანისტური ფსიქოლოგია სწავლობს შინაგან მოტივებს. ამის მაგალითს მასლოუს
თეორია წარმოადგენს. იგი მოთხოვნილებებს პირამიდის სახეს აძლევს და
დაყოფილია იმის მიხედვით თუ რამდენად დაკმაყოფილებადია ისინი. პირამიდის
ძირში ფიზიოლოგიური მოთხოვნილებები, ხოლო უმაღლეს დონეზე კი
თვითრეალიზაციის მოთხოვნილებებია მოთავსებული, რომლებიც ყველაზე
რთულად მისაღწევია და რეალურად არასდროს არის ბოლომდე
დაკმაყოფილებული. მოტივაციისადმი ჰუმანისტური მიდგომა ამახვილებს
ყურადღებას მოსწავლის ქცევაზე მომქმედ შინაგან ფაქტორებს. ჰუმანისტური
სკოლაც სწორედ ორიენტირებულია  მოსწავლეზე და მის პიროვნულ განვითარებაზე.
რაც შეეხება მოტივაციაზე კოგნიტურ  შეხედულებას, ამ თეორიის მიხედვით
მოსწავლე აქტიური არსებაა, რომელსაც გააჩნია უნარი შეგნებულად შეაფასოს
თავისი ქცევის შედეგები, საკუთარი კომპეტენტურობა. აზრი საკუთარი
ეფექტურობის შესახებ კი, გავლენას ახდენს მოტივაციაზე. მაღალი თვითშეფასების
მქონე ბავშვები უფრო ადვილად მიდიან რისკზე მიზნის მისაღწევად, ვიდრე დაბალი
თვითშეფასების ბავშვები.
 მოტივაციის ჩამოყალიბების ბუნებრივ ფაქტორებში, ყველაზე მნიშვნელოვანია
ცნობისმოყვარეობა. როჯერსი პირდაპირ მიუთითებს, რომ სწავლის პროცესში ის
 გულისხმობს დაუოკებელ ცნობისმოყვარეობას, რომელიც მოზარდის გონებას
ამოძრავებს.
   სწავლის დაწყების დროს მოტივაციაში გამოიყოფა ორი ფაქტორი: განწყობა და
მოთხოვნილება. განწყობა განაპირობებს მოსწავლეების დამოკიდებულებას სკოლის,
საგნის, მასწავლებლის მიმართ. მოთხოვნილებების შემთხვევაში  შედის ყველა სახის
მოთხოვნილება რაც ადამიანს შეიძლება გააჩნდეს, რომელთაგან ზოგიერთი მათგანის
დაუკმაყოფილებლობამ შეიძლება წარმოშოს გარკვეული პრობლემები, ამიტომ
მასწავლებელმა უნდა გაითვალისწინოს ბავშვების თავისებურებებს. სწავლის
პროცესში მოტივაციის ეტაპზე არსებეობს ორი მთავარი ფაქტორი: სტიმულაცია და
ზეგავლენა.  მასწავლებლისთვის მნიშვნელოვანია, რომ ფლობდეს სტიმულაციის
სხვადასხვა ფორმებს და უზრუნველყოფდეს მათ გამოყენებას მოსწავლეთა
განსხვავებების მიხედვით.სწავლის ბოლოს მოტივაციის ეტაპზე კი, ორ მთავარ
მომენტს გამოყოფენ: კომპეტენციას და განმტკიცებას. ამაში იგულისხმება ის, რომ
მასწავლებელი უნდა დაეხმაროს მოსწავლეებს იმ უნარების მოძებნაში, სადაც ისინი
წარმატებულად იგრძნობენ თავს და უნდა განუმტკიცოს მათ სწორი ქცევა.
ბოლოდროინდელმა კვლევებმა შინაგან და გარეგან მოტივაციაზე აჩვენა, რომ
გარკვეულ გარემოებებში, თუ ისინი საკმარისად დამოუკიდებელია, გარეგანი
ჯილდოები შესაძლოა გაერთიანებული იყოს ან წინ უსწრებდეს კიდეც შინაგან
მოტივაციას. თვით-განსაზღვრის (გამორკვევის) თეორია  წარმოდგენილი იყო დესისა
და რაიანის მიერ (Deci & Ryan, 1985) როგორც შინაგანი და გარეგანი მოტივაციის
კონსტრუქტის გაუმჯობესება. თვით-განსაზღვრა წარმოდგენილია, როგორც
წინაპირობა, რომ ქცევა იყოს შინაგანად დაჯილდოებული.
 ლიტერატურის გაცნობამ დამარწმუნა, რომ რაც უფრო დიდია ინტერესი საგნის
მიმართ, მით მაღალია სწავლის ხარისხიც, ხოლო ინტერესის კლებასთან ერთად
იკლებს -ხარისხიც. ამიტომ მასწავლებელმა, პირველ რიგში უნდა შეძლოს
მოსწავლის მოტივაციის ამაღლება, ინტერესის გაღვივება გეოგრაფიის
(ნებიმიერისაგნის) სწავლების დროს. მასწავლებლისთვის მოსწავლის მოტივაციის
ხარისხის მომატებაზე ზრუნვა აუცილებელია სწავლის ხარისხის
გაუმჯობესებისთვის, მაგრამ მზა რეცეპტი იმისა თუ როგორ შევძლოთ ეს,
არარსებობს. თუმცა განათლების მრავალი მეცნიერი გასცემს რეკომენდაციებს
მასწავლებლებისთვის, უამრავი ტრენინგი ტარდება იმის ხელშესაწყობად თუ
როგორ, რა გზებით მიაღწიოს მასწავლებელმა მოსწავლის დაინტერესებას
შესაბამისად, კომპეტენციები ამ მხრივნელ-ნელა იმატებს, რაც აისახება სწავლის
ხარისხზედაც. პირველ რიგში, მასწავლებელმა უნდა შეძლოს მოსწავლეს დაანახოს
საგნის საჭიროება არა გამოცდის წარმატებულად ჩასაბარებლად, არამედ
ყოველდღიურ ცხოვრებაში გამოსაყენებლად. ამ შემთხვევაში მოსწავლე ინტერესით
ეკიდება საგანს.
  მიუხედავად იმისა, რომ მასწავლებლის სტანდარტი, ეროვნული სასწავლო გეგმა და
კიდევ ბევრი სახელძღვანელო არსებობს პედაგოგებისთვის რათა შეძლონ
საინტერესოდ დაგეგმონ და ჩაატარონ გაკვეთილები, მაინც ისევ პრობლემად რჩება
აღნიშნული საკითხი-კერძოდ მოსწავლეებში ინტერესის გაზრდა საზოგადოებრივ
საგნებისადმი. მოთხოვნილებაც, დაკვეთაც სახელმწიფოს მხრიდან არის, რომ
მოსწავლემ არა მხოლოდ ცოდნა შეიძინოს, არამედ შეძლოს მისი გამოყენება
ცხოვრებაში როგორც თავისი წარმატებისთვის ასევე საზოგადოებისთვის. სწავლების
მიზანია: ,,აზიაროს მოსწავლე მეცნიერების საფუძვლებს და განუვითაროს კვლევის
უნარ-ჩვევევბი, რაც მას საშუალებას მისცემს შეიცნოს და განივითაროს სამყარო,
ჩაერთოს საზოგადოებრივი საქმიანობის სხვადასხვა სფეროში, იგრძნოს
პასუხისმგებლობა საკუთარი თავის, საზოგადოებისა და გარემოს მიმართ.
(ეროვნული სასწავლო გეგმა, 2011-2016 წწ 
https://www.mes.gov.ge/content.php?id=3923&lang=geo).





თავი III
3. კვლევის დიზაინი
 მოცემულ ქვეთავში წარმოდგენილია ინფორმაცია კვლევის დიზაინის შესახებ.
სადაც  ჩამოყალიბებულია : სამიზნე ჯგუფი, პრაქტიკული კვლევის პროცესში
გამოყენებული მეთოდები, ასევე,  კვლევის ინსტრუმენტები თავის შეზღუდვებით.

3.1 კვლევის სამიზნე ჯგუფი

სსიპ ქ. თბილისის  N126-ე საჯარო სკოლის IX 3კლასის 27 მოსწავლე.

3.2  სამოქმედო კვლევის სავარაუდო კალენდარი

	აქტივობა	ოქრომბერი	ნოემბერი	დეკემბერი	იანვარი	თებერვალი	მარტი	აპრილი	მაისი
1	საკვლევი თემის შერჩევა	X
2	ლიტერატურის მიმოხილვა	x	x	x	x	x
3	ჰიპოთეზების პრობლემის მიზეზების იდეა	x
4	კვლევის ინსტრუმენტების შერჩევა	x	x
5	მონაცემთა შეგროვება/ანალიზი		x	x
6	კვლევის დასკვნები და მიგნებები			x
7	ინტერვენციების დაგეგმვა				x
8	ინტერვენციების განხორციელება				x	x	x
9	ინტერვენციების შეფასება							x
12	კვლევის ანგარიშის მომზადება					x	x	x	X

3.3 თვისებრივი კვლევის ინსტრუმენტი

 მონაცემთა შეგროვება განხორციელდა შემდეგი მეთოდების გამოყენებით:
თვისებრივი და რაოდენობრივი, შერჩევა - სრული და მიზნობრივი. თვისებრივმა
კვლევამ საშუალება მომცა სიღრმისეულად გამომეკვლია ჩემი ინტერესთა ფოკუს
ჯგუფების (მოსწავლეების, მასწავლებლების და მშობლების) დამოკიდებულება და
პოზიცია საკვლევ საკითხთან დაკავშირებით.
თვისებრივ კვლევისას გამოყენებულ იქნა შემდეგი ინსტრუმენტი:  ფოკუს ჯგუფი
 კვლევის პირველ ეტაპზე, შევარჩიე სადისკუსია კითხვა და მოვაწყე შეხვედრა ფოკუს
ჯგუფებთან. ფოკუს ჯგუფებთან შეხვედრა არ აღემატებოდა 45 წუთს.

3.4 რაოდენობრივი კვლევის ინსტრუმენტები

რაოდენობრივი   კვლევის ინსტრუმენტი შევიმუშავე თვისებრივი კვლევის
განხორციელების შემდეგ, რაოდენობრივი კვლევის ჩასატარებლად გამოვიყენე
ანკეტირება. რესპოდენტები მე-93კლასის მოსწავლეები, რომლებიც წინასწარ იყვნენი
ნფორმირებულები კვლევის მიზნებისა და დანიშნულების შესახებ, მათ განვუმარტე,
რომ აღნიშნული კითხვარი ემსახურებოდა მხოლოდმო ტივაციის დონის დადგენას,
იყო კონფიდენციალური და მიზნად ისახავდა სასწავლო პროცესზე დაკვირვებას და
გასაუმჯობესებელი გზების ძიებას.
  კითხვარში მოცემული მოსაზრებების ფორმულირება მაძლევდა საშუალებას
განმესაზღვრა რამდენად გულწრფელია რესპოდენტი კითხვარის შევსების პროცესში,
რამაც განაპირობა კვლევის სანდოობა.

3.5 შერჩევა
კვლევაში გამოყენებული იქნება შერჩევის ორი ტიპი:

სრული შერჩევა - საკვლევი პრობლემის  შესასწავლად დავგეგმე გამოკითხვის
ჩატარება,  ანკეტირების  საშუალებით. კითხვარი განკუთვნილია - 93 კლასის
მოსწავლეებისთვის - სულ 27 მოსწავლე.

მიზნობრივი შერჩევა- საკვლევი პრობლემის  შესასწავლად დაიგეგმა  გამოკითხვის ჩატარება ფოკუს ჯგუფის წევრებთან: მე-9 კლასის მოსწავლეებთან, მშობლებთან და
მასწავლებლებთან.

3.6 სამიზნე ჯგუფი
თვისებრივი კვლევის სამიზნე ჯგუფად შეირჩა რესპოდენტთა შემდეგი
კატეგორიები:  კლასში შემსვლელი პედაგოგები  მშობლები  მოსწავლეები
 თვისებრივი კვლევისთვის რესპოდენტთა ამ კატეგორიის შერჩევა
განპირობებული იყო იმით, რომ ყველა მათგანი წარმოადგენს საკითხის
მოგვარების დაინტერესებულ მხარეს. პედაგოგები არიან საგაკვეთილო პროცესის
ეფექტიანად წარმართვაზე, მშობლები დაინტერესებულები არიან, რომ სკოლაში
მათმა შვილებმა მიიღონ ხარისხიანი განათლება, მოსწავლეები კი საგაკვეთილო
პროცესში უშუალოდ ჩართული პირები არიან, რომელთა განვითარებაზე
პირდაპირ აისახება სწავლა-სწავლების პროცესის ეფექტიანი ან არაეფექტიანი
განხორციელება.

3.7 კვლევის მეთოდების  შეზღუდვები

  თვისებრივი კვლევის მეთოდის შეზღუდვას წარმოადგენს - რაოდენობრივი ან
პროცენტული მონაცემების წარმოდგენა. რადგან, აღნიშნული კვლევის
მეთოდოლოგია არ ითვალისწინებს ,,კენჭისყრის“ ჩატარებას და იმ ადამიანთა
რაოდენობის დათვლას, რომლებიც ამათუ იმ საკითხზე გამოთქვამენ განსხვავებულ
მოსაზრებებს. კვლევაში მონაწილე რესპოდენტთა რაოდენობა არ იძლევა
საშუალებას, მიღებული შედეგები მთელს პოპულაციაზე განვსაზღვრო.
 რაც შეეხება რაოდენობრივი კვლევის შეზღუდვებს, მთავარი შეზღუდვა სამიზნე
ჯგუფის თანხმობის მოპოვებაა. აუცილებელი იყო მომეხდინა სამიზნე ჯგუფებიდან
ინფორმირებული თანხმობის მიღება, რაც შესაძლოა რისკის ქვეშ დამდგარიყო
მოსწავლეთა დაბალი ინტერესისა და მოტივაციის არქონის გამო.

IV თავი
4. მონაცემთა ანალიზი
  ანგარიშის ეს ნაწილი მიმოიხილავს, კვლევის შედეგების ანალიზს. ანალიზი
ეფუძნება როგორც რაოდენობრივ ასევე თვისებრივი კვლევის შედეგად მიღებულ
მონაცემებს.

4.1 თვისებრივი კვლევის შედეგები ფოკუს ჯგუფებთან

 პრაქტიკული კვლევის განხორციელების პროცესში, საკვლევი საკითხის შესწავლის
მიზნით, განხორციელდა სამი ფოკუს ჯგუფი, რომელშიც მონაწილეობდნენ
მოსწავლეები, მასწავლებლები და მშობლები.


 ფოკუს ჯგუფი მასწავლებლებთან
 მასწავლებლებთან განხორციელებულ ფოკუს ჯგუფში მონაწილეობდა ჩემს კლასში
შემსვლელი  5 პედაგოგი. შეხვედრის მთავარი მიზანია დავადგინოთ მოსწავლეებში
სწავლის მოტივაციის დაქვეითების სავარაუდო მიზეზები.
მასწავლებლების ფოკუს ჯგუფის სადისკუსიო  კითხვა - რა შეიძლება იყოს  მე-93
კლასში, სწავლის მოტივაციის დაკარგვის მიზეზი?

მასწავლებლების აზრი:
 როდესაც,  მასწავლებელი ხშირად იყენებენ სწავლის მოძველებულ
მეთოდს;
 პროგრამიდან ჩამორჩენა - ეს სწავლის მოტივაციის დაკარგვის ერთ
ერთი მიზეზია;
 მიზეზი შეიძლება გადატვირთული სახელმძღვანელოც იყოს;
 მასწავლებელზე და მოსწავლეზე ორიენტირებული სასწავლო გარემოს
არ ქონა;
  როცა მასწავლებელი არაობიექტურად ექცევა მოწაფეს და უსამართლოდ
შეაფასებს,  ის სწავლის მოტივაციას კარგავს.
 მოსწავლემ სწავლის მოტივაცია, რომ არ დაკარგოს, განათლებისპროცესში მშობელიც უნდა იყოს ჩართული  და მასწავლებელიც მოწოდების სიმაღლეზე უნდა იდგეს;

 როგორც მასწავლებლებმა აღნიშნეს, ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზები იწვევს საკვლევ
კლასში სწავლის მოტივაციის დაქვეითებას. თუმცა არის საგნები რომლებზეც
მოსწავლეები მეტ-ნაკლებად მიყვებიან საგაკვეთილო პროცესს.



 ფოკუს ჯგუფი მშობლებთან
უნდა აღინიშნოს, რომ შეხვედრის დასაწყისშივე მშობლების განწყობა იყო ძალიან
დადებითი, რადგან მიზეზი ხომ მათი შვილების სწავლის პრობლემის გადაჭრას
ემსახურებოდა.  აღნიშნულ შეხვედრას 20 მშობელი ესწრებოდა.
  მშობლებელთა ფოკუს ჯგუფის სადისკუსიო კითხვა - რა შეიძლება იყოს თქვენი
შვილებისთვის სწავლების  მოტივაციის დაკარგვის მიზეზი?
მშობლების აზრი:
 თანამედროვე ტექნოლოგიები არ გამოიყენება საგაკვეთილო პროცესში
და ეს იწვევს მოსწავლეების დაბალ ინტერესს;
 კლასში მოსწავლეთა რაოდენობა დიდია, სულ 27 მოსწავლე;
 მუშაობენ და დროის არქონლობის გამო ვერ აკონტროლებენ;
 უნდა გაიზარდოს მასწავლებლის უფლებები, რადგან დღეს მასწავლებელს ეშინის ქმედითი ნაბიჯების გადადგმის, ერიდება მშობლის მხრიდან სიტუაციის გამწვავების.

 როგორც მშობლები აღნიშნავენ მათ არ რჩებათ დრო შვილების სწავლა-სწავლების
პროცესში ჩასართავად, თანაც ისინი უკვე დიდები არიან და აღარ უჯერებენ. ამიტონ
ამ ფუნქციას მთლიანად მასწავლებლებს აკისრემენ და მიიჩნევენ, რომ ეს სკოლის
პრეროგატივა უფროა ვიდრე მშობლის.


 ფოკუს ჯგუფი მოსწავლეებთან
 მშობლებთან და მასწავლებლებთან ჩატარებული ფოკუს ჯგუფების შედეგებზე
დაყრდნობით, შევადგინე ფოკუს ჯგუფის სადისკუსიო გეგმა. ფოკუს ჯგუფის
მთავარი მიზანი იყო დამედგინა თუ რა იწვევს ჩემს სადამრიგებლო კლასში
სწავლისადმი ინტერესის დაკარგვას.   მოსწავლეებმა  ღიად და გულწრფელად
დაიწყეს საუბარი.

მოსწავლეების აზრი:
 საგნისადმი ინტერესის შესუსტების მიზეზი არის ის,  რომ სახელმძღვანელოში
მოცემული ზოგიერთი ტექსტები უინტერესოდ ეჩვენებათ;
 ვერ ხვდებიან თუ რატომ უნდა ისწავლონ  გარკვეული თემები (საქართველოს
სასარგებლო წიაღისეული, ნიადაგები, დაცული ტერიტორიები და ა. შ.) რაში
დასჭირდებათ ამ თემების ცოდნა;
 ემზადებიან სხვადასხვა საგნებში და სწავლისთვის დრო აღარ რჩებათ;
  დაკავებულები არიან სპორტის სხვადასხვა სახეობებით და ამიტომ გავეთილს
სწავლას ვეღარ ასწრებენ.

 ფოკუს ჯგუფმა აჩვენა, რომ მოსწავლეები აცნობიერებენ თავიანთ შედეგებს და
შეიძლება ვივარაუდოთ  ის, რომ აღნიშნული შედეგი შესაძლოა გამოწვეული იყოს
გარკვეული მიზეზების გამო.

4.2. რაოდენობრივი კვლევის შედეგები და მონაცემთა ანალიზი
რაოდენობრივი კვლევა დავგეგმე თვისებრივ კვლევის შემდეგებზე დაყრდნობით.
შევიმუშავე კითხვარები, რომელიც როგორც საწყის ეტაპზე - პრობლემის გამომწვევი
მიზეზის დასადგენად, ისე კვლევის საბოლოოე ტაპზე - ინტერვენციის
შესაფასებლად გამოვიყენე, კერძოდ:
1.პრობლემის  დიაგნოსტირება - პრობლემის დიაგნოსტირებისთვის შევადგინე
მოსწავლეებისთვის სპეციალური კითხვარი, რომელიც შედგებოდა  7 კითხვისგან.
მოვახდინე მიღებული შედეგების რაოდენობრივი დათვლა და პროცენტული
მაჩვენელის დაანგარიშება.
 აღნიშნული კვლევის მიზანი: მოსწავლეებში მოტივაციის განსაზღვრა,
დამოკიდებულება და განწყობა გეოგრაფიის  საგნისა და ჩემ მიერ ჩატარებული
გაკვეთილებისადმი.
2.ღია და დახურულბოლოიანი პრეტესტირება - ამ შემთხვევაში მოვახდინე
მონაცემების როგორც რაოდენობრივი დათვლა, ისე პასუხების სიღრმისეული
ანალიზი.
   აღნიშნული კვლევის მიზანი: დავადგინო, ცოდნის რა დონეზე დგანან ჩემი
მოსწავლეები ბლუმის ტაქსონომიის მიხედვით.

3. ინტერვენციების  შედეგები - რომელიც განხორციელდა ინტერვენციის შემდგომ
ეტაპზე (მოსწავლეები, პედაგოგები და  მშობლები).
   აღნიშნული კვლევის მიზანი:  საბოლოოდ დავადგინო ინტერვენციების შემდეგ,
მოხდა თუ არა ცვლილება მოტივაციის ამაღლების და სწავლის გაუმჯობესების
მიმართულებით.

1. პრობლემის დიაგნოსტირება 

მოსწავლეთა მოტივაციის განსაზღვრა მოხდა კითხვარის საშუალებით, კითხვარი
მოიცავდა 7 კითხვას და 3 სავარაუდო პასუხს (სრულად ვეთანხმები, ნაწილობრივ
ვეთანხმები, არ ვეთანხმები) რომლისგანაც მოსწავლე ირჩევდა პასუხების ერთ
ვარიანტს. იმისათვის, რომ მიღებული მონაცემების ანალიზი შემძლებოდა
კომპონენტების მიხედვით, სავარაუდო პასუხებს მივანიჭე ქულები. ქულები
განაწილდა შემდეგნაირად: სრულიად ვეთანხმები -3 ქულა, ნაწილობრივ ვეთანხმები
-2 ქულა, არ ვეთანხმები-1ქულა. აღნიშნული შედეგები წარმოვადგინე სვეტოვანი
დიაგრამების სახით.
გამოკითხვა  მე-93  კლასი:

სულ გამოიკითხა 27 მოსწავლე გამოკითხვის საერთო შედეგების მიხედვით -
მოგწონს თუ არა საგანი,  13(48.09%)  მოსწავლემ უპასუხა დადებითად, 12(44,5%)
მოსწონს ნაწილობრივ, ხოლო 2(7,41%)მოსწავლეს არ მოსწონს საგანი.

გამოკითხვის საერთო შედეგების მიხედვით - გაკვეთილზე განხილული თემები
გასაგებია 25(92,59%) მოსწავლისათვის, ნაწილობრივ გასაგები
2(7,41%)მოსწავლისათვის, გაუგებარი არცერთი მოსწავლისათვის არ აღმოჩნდა.

ყოველდღიურ ცხოვრებაში საგნის გამოყენებასთან დაკავშირებით 7 (25,9%) მოსწავლე
ფიქრობს მიღებული ცოდნა გამოადგება ყოველდღიურც ხოვრებაში 8 (29,6%), მოსწავლე
ფიქრობს, რომ ნაწილობრივ გამოადგება, 12( 44,5%) მოსწავლე ვერ ხედავს მიღებული ცოდნის გამოყენების პერსპექტივას.

მეოთხე კითხვა- 25(92,59%) მოსწავლე მიიჩნევს, რომ შეუძლია თავისუფლად დაუსვან
მასწავლებელს კითხვები და მიიღონ მისგან პასუხები, 2(7,41%) მოსწავლე ნაწილობრივ
ეთანხმება, არც ერთი არ ეთანხმება.

მეხუთეკითხვა- თანამშრომლობა8 (29,6%)მოსწავლეს მიაჩნია, რომ შესაძლებელია
გაკვეთილზე ურთიერთთანამშრომლობა, 9 (33,3%) ნაწილობრივ ეთანხმება ამ
მოსაზრებას,10 (37,1%) მოსწავლე ამბობს, რომ გაკვეთილზე არ არის თანამშრომლობითი
გარემო.

რაც შეეხებამე-6 კითხვას, ჩართულობას საგაკვეთილო პროცესში, 6 (22,2%)მოსწავლე
ჩართულია, 10 (37,1%) ნაწილობრივ ეთანხმება, 11 (40,7%) მოსწავლე საერთოდ არ არის
ჩართული საგაკვეთილო პროცესში.

.

გამოკითხვის საერთო შედეგების მიხედვით - 8 (29.6%)მიიჩნევს, რომაქტიურია,9  (33,3%) ნაწილობრივეთანხმება, 10 (37,1%) მიიჩნევს, რომარარისაქტიური.

 

ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი გამოვლინდა ჩართულობის, თანამშრომლობის,
გამოყენებისა და აქტიურობის კომპონენტებში. აქედან ჩანს, რომ მოსწავლეებს უჭირთ
გაითავისონ რაში გამოიყენებენ მიღებულ ცოდნას ცხოვრებაში, არ არის კლასში
თანამშრომლობითი გარემო და მოსწავლეთა სურვილი შეინარჩუნონ აქტიურობა დაბალია, შესაბამისად მიზეზი აღნიშნული მდგომარეობისა არის დაქვეითებული მოტივაცია.

1.    ღიადადახურულბოლოიანიპრეტესტირება

იმისგასარკვევად,ბლუმისტაქსონომიისრომელდონეზეიყვნენმოსწავლეები,ჩავატარეპრეტესტირება.მოსწავლეებსშევთავაზედახურული ტიპის -15 კითხვიანი და 15 ქულიანი, ასევე ღია ტიპის- 5 კითხვიანი და  5 ქულიანიპრეტესტი.

აღნიშნული ტესტი გაიარა  მე-9 ³ კლასის27 მოსწავლემ. ღია და დახურული ტესტების საერთო ჯამური ქულა შეადგენდა 540. 405-დახურული ქულის, 135 - ღია ქულის.

ტესტირების შემდეგ მოვახდინე შედეგების შესწავლა და ანალიზი. რომელმაც აჩვენა,რომდახურულდავალებებშიმოსწავლეებმადააგროვეს -  405 ქულიდან 305 ქულა (75%),რაცშეეხებაღია ტიპის კითხვებსმოსწავლეებმაშეძლეს- 135 ქულიდან 43(32%)-ის დაგროვება.

პასუხებისგაანალიზებამმიჩვენა, რომ კვლევით მაღალ სააზროვნო უნარებთან მიმართებაში მოსწავლეებმა აჩვენეს დაბალი შედეგი 100%-დან 32% -ი, რაც ადასტურებს კლასისთვის სწავლის ახალი მეთოდების შერჩევის აუცილებლობას.

4.3. კვლევის შედეგების საერთო ანალიზი

 კვლევის შედეგების საერთო  ანალიზმა გამოკვეთა  - მე-93 კლასში, სწავლის
მოტივაციის დაკარგვის რამდენიმე მნიშვნელოვანი პრობლემა, კერძოდ:
  პირველი ფოკუს ჯგუფი - პედაგოგების I ანალიზი

•  მასწავლებელზე და მოსწავლეზე ორიენტირებული სასწავლო გარემო;
•  სწავლის მოძველებულ მეთოდი;
•  გადატვირთული სახელმძღვანელო;
•  მასწავლებელის მხრიდან არაობიექტური შეაფასება;
•  მშობელთა უყურადღებობა; 

 მეორე ფოკუს ჯგუი - მშობლების I ანალიზი

•  თანამედროვე ტექნოლოგიები გამოუყენებლობა  საგაკვეთილო პროცესში;
•  კლასში მოსწავლეთა რაოდენობა დიდია ( სულ 27 მოსწავლე);
•  მშობლისადმი დაუმორჩილებლობა;  

მესამე ფოკუს ჯგუი - მოსწავლეების I ანალიზი

•  ერთფეროვანი გაკვეთილები;
•  თანამშრომლობითი გარემოს არ ქონა;
•  სახელმძღვანელოში მოცემული მათთვის უინტერესო თემები;
•  გაკვეთილების სიდიდე.

Vთავი
5. ინტერვენციების აღწერა და მისი შედეგები

  ანგარიშის ეს ნაწილი მოიცავს, ინტერვენციების დაგეგმვას, განხორციელებასა და
მიღებული შედეგების შეფასებას. აღნიშნული ინტერვენციების დაგეგმვა მოხდა
როგორც რაოდენობრივი ისე თვისობრივი კვლევის ანალიზიდან მიღებულ
შედეგებიდან გამომდინარე.

5.1 ჩარევის (ინტერვენციების) დაგეგმვა
 ინტერვენციის დაგეგმავამდე გავეცანი სხვადასხვა ლიტერატურას: ,,ეფექტიანი
სწავლება“ - რედაქტორი ია კუტალაზე 2010 წ ; ნ. იმედაძე, ჟ. ჯაში, (2005) მოტივაცია
და სასწავლო პროცესი, განათლების ფსიქოლოგია, სულხან-საბაორბელიანის
სახელობის თბილისის სახელმწიფო პედაგოგიური უნივერსიტეტი, 133-142გვ;         
შ. ჩხარტიშვილი, (1975), განწყობა და ცნობიერება, ,,მეცნიერება“. გავეცანი შემდეგ
კვლევებს: ,,გაკვეთილების დაგეგმვისა და განხორციელების პრაქტიკის გაუმჯობესება“ - თემის ხელმძღვაელი სოფო გორგოძე: ,,უცხოური ენის და უფლების
ინდივიდუალურ-ტიპოლოგიური თავისებურებების კვლევა“ - თემის ხელმძღვანელი
დოქტორანტი: რუსუდან გოგოხია და მივხვდი, რომ  გაკვეთილი რომელიც მხოლოდ
თეორიის შესწავლაზეა ორიენტირებული, ვერასდროს მიგვიყვანს სასურველ
შედეგამდე. ამიტომ პრობლემის მოგვარების მიზნით გადავწყვიტე გაკვეთილები
გამეხადა ინტერაქტიული და კვლევაზე ორიენტირებული, რათა მოსწავლემ შეძლოს
მორგება მკვლევარის როლის, მოახდინოს მიღებული შედეგების გაანალიზება,
თვითონ გახდნენ აღმომჩენები და თვითონვე გააკეთონ საკუთარი დასკვნები.
შედეგად, როდესაც მოსწავლე დადგება ცხოვრებისეული გადაწყვეტილების მიღების
ან პრობლემის გადაჭრის წინაშე, ეს მისთვის უცხო აღარ იქნება.  ვფიქრობ, რომ   ეს
ყველაფერი, მოსწავლეში გააუნჯობესებს სწავლის ხარისხს და გაზრდის  სასწავლო
პროცესში მათ აქტიურ ჩართვას.

5.2 პირველი  ინტერვენცია - პროექტი:
 მოვლენების, ფაქტების, იდეების პოზიტიური ან ნეგატიური შეფასების
განვითარების მიზნით,  დავგეგმე  მე-93 კლასისთვის გამჭოლ კომპენტენციებზე
ორიენტირებული პროექტი. ვინაიდან მე-9 კლასის მოსწავლეები გადიან
საქართველოს გეოგრაფიას, თემად ავირჩიე - ,,ერთად დავიცვათ თბილისი
ეკოლოგიური პრობლემებისგან“. (თემა შერჩეულია ეროვნული სასწავლო გეგმის
მიხედვით).
 აღნიშნულმა პროექტმა მეტად გააქტიურა ჩემი მოსწავლეები, ისინი  ეძებდნენ
საჭირო ინფორმაციას (წიგნებს, გამოკვლევებს, ანგარიშებს, ელექტრონულ
ინფორმაციას ) , შექმნეს რესურსები პლაკატებისა და ბუკლეტების სახით,
იკვლევდნენ პრობლემას და ეძებდნენ მის მოგვარების საშუალებებს,
მოსახლეობისგან იღებდნენ ინფორმაციას, ურთიერთთანამშრომლობამ უფრო
საინტერესო და სახალისო გახადა პროექტზე მუშაობა, მოსწავლეებმა დაინახეს
ერთიანი ძალის მნიშვნელობა.
    ვფიქრობ, რომ აღნიშნული პროექტის დახმარებით, შევძელი  მოსწავლეების
ცოდნის აქტუალიზაცია, მათ მოეწონათ, ურთიერთთანამშრომლობა, როლების
გადანაწილება, განსხვავებულ აქტივობებში მონაწილეობის მიღება და რაც  მთავარია
ამ პროექტმა მოსწავლეებს დაანახა გეოგრაფიის საგნის სწავლების აუცილებლობა,
რადგან  მთა  მიეცათ საშუალება,  თეორიული ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენების.


5.3 მეორე ინტერვენცია - კვლევა:
როგორც კვლევის ანალიზმა აჩვენა,  მე-93  კლასში გეოგრაფიის სწავლისადმი
მოტივაციის დაკარგვის ერთ-ერთი მიზეზი უინტერესო და რთული გაკვეთილებია,
ვერ ხვდებოდნენ რატომ უნდა ესწავლათ წიგნში მოცემული გარკვეული თემები,
როგორიცაა:   სასარგებლო წიაღისეული, ნიადაგების გეოგრაფია  და ა. შ. ამიტომ
გადავწყვიტე დამეგეგმა  ისეთი ინტერვენცია, რაც მოსწავლეებს დაანახებდა ე.წ.
რთული გაკვეთილების სწავლების საჭიროებას.  სწორედ ამ მიზნით მოსწავლეებთან
ერთად დავგეგმე  მეორე აქტივობა - კვლევითი სამუშაოები ბოლნისის
მუნიციპალიტეტ  დაბა კაზრეთში. ერთობლივად შევარჩიე თემის სათაური  -
,,დავიცვათ დაბა კაზრეთის მოსახლეობა ეკოლოგიური საფრთხისგან“ (აღნიშნული
თემა შერჩეულია  ეროვნულ სასწავლო გეგმასთან მიმართებაში) რომლის მთავარი
მიზანი გახლდათ - დაბაში არსებული პრობლემების გამოკვეთა და მისი გადაჭრის
გზების მოძებნა. კვლევამდე მოსწავლეებმა შეარჩიეს სასურველი როლები
(კორესპონდენტის, ჟურნალისტის, პოლიციის, ადვოკატის, ოპერატორის, 
გეოლოგებისა და თვითმხილველების), დააკომპლექტეს  ჯგუფები და  ცალცალკე
შეიმუშავეს  საკუთარი  გეგმა, რომელიც უნდა განეხორციელებინათ ლოკაციის
ადგილიდა.
  აღნიშნულ კვლევაში მოსწავლეებმა შეძლეს არა  მხოლოდ სხვადასხვა წყაროდან
მოპოვებული ინფორმაციის დამუშავება, არამედ  თვითონვე აღმოჩნდნენ სხვადასხვა
როლის შემსრუბლები, რამაც უფრო მეტად გააქტიურა მოსწავლეები, თამაშის გამოყენებამ გაახალისა სასწავლო პროცესი და უფრო საინტერესო  და
შემოქმედებითები გახდა მოსწავლეები.
  ვფიქრობ, რომ კვლევის  ძირითად  კითხვაზე თუ  როგორ ავამაღლო მოსწავლეებში
გეოგრაფიის   სწავლისადმი მოტივაცია ?  პასუხი მიღებულია, კვლევითი და
პროექტებით  ჩატარებული გაკვეთილები ბევრად  ამაღლებს  მოსწავლეთა
მოტივაციას და იწვევს საგნისადმი დაინტერესებას. რამაც, კიდევ ერთხელ
დამარწმუნა იმაში, რომ განათლებასა და სწავლა-სწავლების პროცესში ერთ-ერთი
მთავარი ადგილი უკავია,ზოგად სააზროვნო უნარების განვითარებას.

განხორციელებული ინტერვენციებისგან მიღებული  საბოლოო შედეგი: 

 მოსწავლეებში სწავლის მოტივაცია ამაღლება;
  მოცემულ თემაზე ან პრობლემაზე მოსწავლის ცოდნის აქტუალიზაცია და
განზოგადება;
 შესასწავლი თემის მიმართ მოსწავლის ინტერესის გავზარდა და  სასწავლო
მოღვაწეობისადმი მისი მოტივაცია ამაღლება ;
  მოსწავლეებში ახალი ცოდნის, ახალი ინფორმაციის,  მიზანმიმართული
გააზრება და მიღებული ინფორმაციის განზოგადება;


5.4 მოსწავლეთა პოსტტესტირების შედეგები

ინტერვენციის სასწავლო პროცესში ჩართვის შემდგომ ჩავატარე მოსწავლეების
ტესტირება (ე.წ. პოსტტესტირება) შევეცადე დამეცვა პრე და პოსტის სტრუქტურული
და შინაარსობრივი იდენტურობა.  ღია და დახურული ტესტების საერთო ჯამური
ქულა შეადგენდა 540. 405-დახურული ქულის, 135 - ღია ქულის. აღნიშნული ტესტი
გაიარა  მე-9 3 კლასის 27 მოსწავლემ.

ტესტირების შემდეგ ავაკეთე შედეგების შესწავლა და ანალიზი. რომელმაც აჩვენა, რომ დახურულ დავალებებში მოსწავლეებმა დააგროვეს -  405 ქულიდან 330 ქულა (81%),რაცშეეხება ღია ტიპის კითხვებს მოსწავლეებმა შეძლეს- 135 ქულიდან 55( 41%)-ის დაგროვება.

პასუხების გაანალიზებამ მიჩვენა, რომ კვლევით მაღალ სააზროვნო უნარებთან მიმართებაში მოსწავლეებმა აჩვენა 100%-დან41% -ი.

                                  მოსწავლეთა პოსტესტირების შედეგები

 ტესტირების შემდეგ გავაკეთე შედეგების შესწავლა და ანალიზი. რომელმაც აჩვენა,
რომ დახურულ დავალებებში მოსწავლეებმა დააგროვეს -  405 ქულიდან 330 ქულა
(81%),  რაც შეეხება ღია ტიპის კითხვებს მოსწავლეებმა შეძლეს- 135 ქულიდან 55       
( 41%)-ის დაგროვება.
 პასუხების გაანალიზებამ მიჩვენა, რომ კვლევით მაღალ სააზროვნო უნარებთან
მიმართებაში მოსწავლეებმა აჩვენა 100%-დან  41% -ი.


5.6 ინტერვენციების შედეგები

I. პრეტესტიტებისა და პოსტტესტირების შედარებითი ანალიზი
პრეტესტიტებისა და პოსტტესტირება გაიარა მე-9 3 კლასის 27 -ა  მოსწავლემ.
პირველადი და განმეორებადი  ანალიზის დახურული კითხვების  საერთო შედეგები
კი ასე გამოიყურება.

 

აშკარაა, რომ ინტერვენციების განხორციელების შემდეგ შეინიშნა პრეტესტიტებისა და პოსტტესტირების დახურულ კითხვებში ცვლილება. მათი პროცენტული მაჩვენებელი გაიზარდა 6% -ით.

დახურული კითხვების მსგავსად, ღია  ტიპის პრეტესტიტებისა და პოსტტესტირების კითხვების  პირველად და განმეორებად  ანალიზშიც,  შეინიშნება ცვლილება.ღია ტესტების საერთო შედეგები,  ასე გამოიყურება:

აღნიშნულმა დიაგრამების ანალიზმა მიჩვენა, რომ  კვლევებით სამუშაოს ჩართვამ საგაკვეთილო პროცეში გამოიწვია დადებითი ტენდენცია ცოდნის ამაღლების კუთხით, შედეგები გაიზარდა 9%-ით,  თუმცა  ვფიქრობ, რომ მიღებული შედეგი მაინც დაბალია და კვლავ  საჭიროებს მათთან მუშაობის გაგრძელებას.

 

II. მოსწავლეთა განმეორებითი პოსტკითხვარისშედეგების  ანალიზი
ინტერვენციის განხორციელების შემდეგ, მისი შედეგების შეფასების მიზნით
განვახორციელე მოსწავლეებთან განმეორიებითი კითხვარის შეტანა. გამოკითხვაში
მონაწილეობა მიიღეს მე-93 კლასის 27 მოსწავლემ.
მიუხედავად იმისა, რომ პროექტებით მუშაობა არ მიმდინარეობდა მთელი წლის
მანძილზე და  სასწავლო წლის მხოლოდ მცირედს მოიცავდა, მოსწავლეების
შეხედულების ცვლილება მოხდა თითქმის ყველა კომპონენტის მიხედვით.

 






 
შესამჩნევი ცვლილება დაფიქსირდა პირველ (კმაყოფილება), მესამე (საგანზე
გამოყენება), მეოთხე (თავისუფლება), მეექვსე (ჩართულობა) დამეხუთე
(თანამშრომლობა) კომპონენტში. პირველი (კმაყოფილება) დამეშვიდე (აქტიურობა)
კომპონენტების ზრდა მოსალოდნელიც იყო, რადგან მოსწავლეებში ნამდვილად
გაცილებით უკეთესი განწყობა შეინიშნებოდა მაშინ, როცა მათ უწევდათ სასწავლო
პროცესში (პრაქტიკული სამუშაოების დროს) აქტიური ჩართვა, კვლევაში
მონაწილეობის პროცესში მათ გაუჩნდათ რწმენა იმისა, რომ მათაც შეუძლიათ
აღმოაჩინონ რაიმე კანონზომიერება, ეს პროცესი მათში ერთგვარ აზარტსაც კი
იწვევს.  მესამე კომპონენტში (გამოყენება) და მეოთხე (თავისუფლება) მონაცემების
ზრდა,  როგორც ჩანს, გამოიწვია კვლევითი  სამუშაოების ჩართვამ სასწავლო
 მოსწავლეთა განმეორებითი პოსტკითხვარისშედეგებისანალიზი
ვეთანხმები ნაწილობრივ ვეთანხმები არ ვეთანხმები პროცესში, რის შედეგად მოსწავლეებმა გაიაზრეს, რომ ამ ცოდნას გამოიყენებენყოველდღიურ ცხოვრებაში. მეხუთე კომპონენტში (თანამშრომლობა) მიღებული ცვლილება გვაფიქრებიებს, რომ ჯგუფებში მუშაობის შედეგად, მოსწავლეებმა გაიაზრეს თანამშრომლობის, ერთმანეთის საჭიროების მნიშვნელობა.

III. პედაგოგთა ფოკუსჯგუფის ანალიზი:
მე-9 3 კლასში განხორციელებული  ინტერვენციების შეფასებისთვის ჩავატარე
ანკეტირება  პედაგოგების ფოკუსჯგუფთან.  აღნიშნული გამოკითხვაში
მონაწილეობა მიიღო  ფოკუს ჯგუფის 5 -მა წევრმა, შედეგები განაწილდა შემდეგ
ნაირად:
1. როგორ შეაფასებდით კლასში განხორციელებულ ინტერვენციებს?
ა) დადებითად - 80%
ბ) ნაწილობრივ - 20% 2. როგორ შეცვლის მსგავსი ინტერვენციები მოსწავლეებში -  საგნისადმი
დაინტერესებას, გაკვეთილზე ჩართულობას და სწავლების მოტივაციის
ამაღლებას?
ა) დადებითად -70%
ბ) ნაწილობრივ -30%
 გამოიკვეთა მოსწავლეებთან განხორციელებული ინტერვენციების პედაგოგებიდან  დადებითი შეფასება.  არატრადიციული გაკვეთილების  სისტემატიური გამოყენება სასწავლო გარემოს უფრო ეფექტურს ხდის, მასწავლებელი მოსწავლეს აცნობს ყურადღების და მობილიზების, ცოდნის შეძენის მრავალფეროვან გზას, ამოცანის
გადაჭრის საშუალებებს და ხელს უწყობს მასალის ანალიზისა და გამოკვლევისთვის  საჭირო უნარების ფორმირებას.

IV. მშობელთა  ფოკუსჯგუფის ანალიზი:
მე-9 3  კლასში განხორციელებული  ინტერვენციების შეფასებისთვის ჩავატარე
ანკეტირება  მშობლების ფოკუს ჯგუფთან:

1. როგორ შეაფასებდით კლასში განხორციელებულ ინტერვენციებს?

დადებითად - 70%;
ნაწილობრივ - 30%.

2. როგორ შეიცვალა   თქვენი შვილი  გეოგრაფიის სწავლების მიმართ?
სწავლობს ხალისით - 60%;
სწავლობს ვალდებულობის მიზნით -40%

   აღნიშნული კვლევით საბოლოოდ დავადგინო ინტერვენციების შემდეგ, მიღებული
ცვლილებები, მოსწავლეებში  მოტივაციის ამაღლებისა და სწავლის გაუმჯობესების
მიმართულებით. გამოიკვეთა მოსწავლეების მოტივაციის დადებითისკენ ცვლილება,
რასაც მშობლებიც ამჩნევენ, თუმცა საჭიროა მათთან ერთად გაგრძელდეს მუშაობა ამ
პრობლემაზე.

VIთავი
6. კვლევის ძირითადი დასკვნა

აღნიშნულ ქვეთავში წარმოდგენილია კვლევის შედეგად მიღებული მონაცემთა
მნიშვნელოვანი დასკვნები.

6.1 მიგნებები
პრაქტიკული კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ პროექტებითა და კვლევითი სწავლება
სასწავლო პროცესში იწვევს:
1)მოსწავლეების მოტივაციის მნიშვნელოვან ზრდას:  მოსწავლეებში  გაჩნდა ინტერესი
და გეოგრაფიის შესწავლის მნიშვნელობის გააზრება. რწმენა იმისა, რომ მათაც
შეუძლიათ აღმოაჩინონ რაიმე კანონზომიერება და რომ გეოგრაფიის ცოდნის
გამოიყენება შესაძლებელია ყოველდღიურ ცხოვრებაში.
2) ცოდნის გაღრმავების ტენდეცია: რაც გამოიხატა ცოდნაზე ორიენტირებული
დავალებების უკეთ შესრულებაში და როგორც ჩანს, უკავშირდება სასწავლო
პროცესში საინტერესო აქტივობების ჩართვას  და ინტერესის გაღვივებას;
3) სააზროვნო და კვლევითი უნარ-ჩვევების მნიშვნელოვანი განვითარება:
მოსწავლეებთან მუშაობის პროცესში, მათგან ყველა ეტაპზე იგრძნობოდა მზაობა
სიახლის მიღების, ინტერესს გამოხატავდნენ ყველა ახალ თემის ირგვლივ და
ცდილობდნენ თავად გამოეკვლიათ მოვლენები.

6.2 რეკომენდაციები
  პრაქტიკული  კვლევის მთავარი მიზანი იყო,  მოსწავლეებში ამემაღლებინა
სწავლის მოტივაციის,  განმევითარებინა ის  უნარები, რომელიც ხელს შეუწყობდა
მათი კრიტიკული აზროვნების განვითარებას, გაზრდიდა ინტერესს საგნისადმი,
საკუთარი ინტერესებისა და შესაძლებლობების შესაბამისად, შეძლებდნენ
გეოგრაფიული საკითხის დამოუკიდებლად გამოკვლევას და მომავალში
გეოგრაფიული ცოდნისა და უნარ-ჩვევების გამოყენებას.
  აღნიშნული კვლევის ფარგლებში მიღწეულმა  შედეგებმა მიჩვენა, რომ   მიზნის
მიღწევისთვის, გათვალისწინებული უნდა იყოს შემდეგი რეკომენდაციები:
 მოსწავლეთა ინტერესების გათვალისწინებით გაკვეთილების დაგეგმვა;
 ჩასატარებელი სამუშაოების ისე დაგეგმვა, რომ მოსწავლეები თავად
ასრულებდნენ პრაქტიკულ სამუშაოებს:
 თვალსაჩინოებების გამოყენება:
 შედეგების მოსწავლეებთან ერთად შეჯამება;
 მოსწავლეების  მიერ დასკვნების გამოტანის ხელშეწყობა და
წახალისება;
 საგაკვეთილო პროცესში, ჯგუფური თუ ინდივიდუალური აქტივობის
გამოყენება;
 საგაკვეთილო პროცესში პროექტებითა და კვლევებით  სწავლება. 
   აღნიშნული რეკომენდაციები ხელს უწყობს, მოსწავლეებში სწავლის მოტივაციის
ამაღლებას და სწავლა-სწავლების პროცესის გაუნჯობესებას.


6.3 კვლევის ნაკლოვანებები.
კვლევის ნაკლოვანებად შეიძლება ჩაითვალო ის, რომ მოსწავლეები სპორტის,
ცეკვისა  და სხვადასხვა მიზეზის გამო ხშირად ვერ იღებდნენ განხორციელებულ
აქტივობებში  მონაწილეობას. განსაკუთრებით ეს მოხდა, კაზრეთში ჩატარებულ
კვლევასთან დაკავშირებით.  კონცერტებისა და შეჯიბრებების გამო , კლასის
გარკვეულმა ნაწილმა, ვერ მოახერხა კაზრეთში წამოსვლა და კვლევაში
მონაწილეობის მიღება. სასურველი იქნებოდა ყველა მოსწავლე, რომ ყოფილიყო
ჩართული. მაგრამ  ვთვლი, რომ მათში მაინც მოხდა უმნიშვნელო ცვლილება.

დასკვნა

   სსიპ ქალაქ თბილისის N126 საჯარო სკოლაში ჩემს მიერ განახორციელი
პრაქტიკული  კვლევა, რომლიც მიზანად ისახავდა  მე-9 3 კლასში გეოგრაფიის
სწავლების მოტივაციის გაუმჯობესებას, პრობლემის იდენტიფიცირებას, გამოსავლის
ძიებას, ურთიერთთანამშრომლობასა და კოლექტიურ მიდგომას,  შედეგიანად
დასრულდა. თანამშრომლობითი პროგრამის საშუალებით პრაქტიკულ კვლევაში
ჩართული პირები (კოლეგები, მშობლები და მოსწავლეები) კვლევის დასაწყისშივე
ერთგუნდად გაერთიანდნენ, პრობლემას თვალს უსწორებდნენ, ერთმანეთს
უზიარებდნენ მოსაზრებებს, იღებდნენ გადაწყვეტილებებს. გააზრებულმა
პასუხისმგებლობამ კი მიაღწია  სასურველ შედეგს. ცვლილება ეფექტურად
განხორციელდა  იმ ადამიანების კვლევის პროცესში ჩართვით, ვისაც უშუალოდ
ადგებოდა ზარალი.
 კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ შერჩეული საკვლევი საკითხი არა მარტო მე-9 3
კლასისთვის არამედ აქტიურია  სკოლის ყველა კლასისა და პედაგოგებისთვის.
თამამად უნდა აღინიშნოს, რომ სკოლის პედაგოგები რომლებიც შედიოდნენ საკვლევ
კომისიაში, დაეუფლნენ პრაქტიკული კვლევისთვის საჭირო ცოდნასა და უნარ
ჩვევებს, რაც მომავალშიც გამოიყენებენ კლასებში წამოჭრილი ამგვარი პრობლემის
მოსაგვარებლად.
 ჩემს მიერ განხორციელებული კვლევის შედეგების გამოყენება შესაძლებელია
რამოდენიმე მიმართულებით:  დაინტერესებულმა მასწავლებლებმა შესაძლოა გამოიყენონ კვლევის შედეგები
და მოამზადონ სტატია, პრეზენტაცია.  კვლევის კომისიის წევრებმა, კვლევის შედეგების საშუალებით გამოცდილება
გაუზიარონ კოლეგებს.

ბიბლიოგრაფია

1.  განწყობა და ცნობიერება, „მეცნიერება“, შ. ჩხარტიშვილი, 1975;
2. ეროვნული სასწავლო გეგმა. თბილისი: განათლების და მეცნიერების სამინისტრო
(2011-2016წწ).https://www.mes.gov.ge/content.php?id=3923&lang=geo
3. ეფექტიანი სწავლება, თეორია და პრაქტიკა  ი. კუტალაძე, 2010
4. ფსიქოლოგიის საფუძვლები  ი. იმედაძე  2005
5. მასწავლებელთა პროფესიული სტანდარტი
http://www.tpdc.ge/uploads/pdf_documents/maswavleblis%20profesiuli%20standarti.pdf  6. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემის გზამკვლევი – II ნაწილი 27 იანვარი, 2016 https://iliauni.edu.ge/uploads/other/43/43528.pdf
7. სწავლების თანამედროვე მეთოდები ს. ღოღობერიძე, 2015.
       8.  ბავშვის ფსიქოლოგია, სასკოლო ასაკის ფსიქოლოგია. თბილისი, საქართველო: თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა დ. უზნაძე  1947 https://iliauni.edu.ge/uploads/other/43/43528.pdf
       9.  რა ფაქტორები უწყობენ ხელს მოტივაციის ამაღლებას თ. ჭყოიძე  29 ოქტომბერი, 2013

დანართები

დანართი N1. სამუშაო შეხვედრის ოქმი N1

სსიპ ქ. თბილისის N126 საჯარო სკოლა                              თარიღი : 10.10. 2018

შეხვედრას ესწრებოდა  ჩემს კლასში შემსვლელი პედაგოგები და ფასილიტატორი:

 ჯგუფის ფასილიტატორი
 ისტორიის პედაგოგი
 ქიმიის პედაგოგი
 ფიზიკის პედაგოგი
 გეოგრაფიის პედაგოგი

შეხვედრის მიზანი:
მე-93 კლასში შემსვლელ პედაგოგებისთვის  პრაქტიკული კვლევის არსის შესახებ
ინფორმაციის გაცნობა, კვლევაში მონაწილეობის თანხმობის მიღება  და  საკვლევი
თემის სათაურის შერჩევა.

ამოცანები:
 პრაქტიკული კვლევის შესახებ პრეზენტაციის წარმოდგენა;
 კვლევის კომისიი შექმნა;

შეხვედრაზე განიხილეს: შეხვედრის პირველი ნაწილი დაეთმო  გეგმას, ჩემი პრაქტიკული კვლევის შესახებ. შემდეგ გავეცანით ფასილიტატორის მიერ მომზადებულ პრეზენტაციას, სადაც დაწვრილებით იყო გაწერილი ის ეტაპები, რომელთა გავლა აუცილებელია კვლევის ხარისხიანად განხორციელებისთვის. პრეზენტაციის დასრულებისას ფასილიტატორმა უპასუხა პედაგოგების დასმულ შეკითხვებს და კიდევ ერთხელ დაგვარწმუნა კვლევის მნიშვნელობაში. პრეზენტაციის დასრულების შემდეგ რამდენიმე წუთი დაეთმო კვლევის კომისიი დამტკიცებასა და ფოკუს ჯგუფის ჩამოყალიბებას.  რომლებიც მონაწილეობას მიიღებდნენ კვლევის პროცესში.
შეხვედრის მეორე ნაწილში  შეირჩა საკვლევი თემა -  როგორ შევუწყო ხელი
მოტივაციის ამაღლებას გეოგრაფიის სწავლებისას მე-9 კლასში.
 კონისიის წევრების თქმით,  კვლევა არა მარტო მე არამედ სკოლის პედაგოგებსაც
დაეხმარებოდა იმის  გაგებაში თუ, რამდენად მნიშვნელოვანია მოსწავლეებში
მოტივაციის ამაღლება  სწავლა-სწავლების პროცესისთვის.



დანართი N2 მშობელთ შეთანხმების ოქმი N2

ქ. თბილისის სსიპ N126 საჯარო სკოლა                              თარიღი  : 10.03. 2018

მშობლის სახელი/გვარი :
მოსწავლის სახელი / გვარი :

ქვემოთ ხელის მოწერით ვადასტურებ, რომ თანახმა ვარ ჩემმა შვილმა აქტიური
მონაწილეობა მიიღოს დამრიგებლის ეკა გოგოლაძის მიერ დაგეგმილ კვლევაში.
მშობლის ხელმოწერა:
ტელეფონი:
თარიღი: _  . _  . _



დანართი N 3   პრობლემის სქემა:



დანართი N 4 პრობლემის დიაგნოსტირება  

 

სრულადვეთანხმები	ნაწილობრივვეთანხმები	არვეთანხმები
3	2	1

2.გასაგებიათუარაგაკვეთილზე განხილული თემები?

სრულადვეთანხმები	ნაწილობრივვეთანხმები	არვეთანხმები
3	2	1

       3. გამოგადგება თუ არა ცხოვრებაში გაკვეთილზე განხილული თემები?

სრულადვეთანხმები	ნაწილობრივვეთანხმები	არვეთანხმები
3	2	2

4.გაქვთთუარაშესაძლებლობაგაკვეთილზეკითხვებითავისუფლადდაუსვათ

მასწავლებელსდამიიღოთმისგანპასუხები?

სრულადვეთანხმები	ნაწილობრივვეთანხმები	არვეთანხმები
3	2	1

5. არის თუ არა გაკვეთილზე თანამშრომლობითი გარემო?

სრულადვეთანხმები	ნაწილობრივვეთანხმები	არვეთანხმები
3	2	1

6.ჩართულები ხართ თუ არა საგაკვეთილოპროცესში?

სრულადვეთანხმები	ნაწილობრივვეთანხმები	არვეთანხმები
3	2	1

7.ცდილობთთუარამთელიგაკვეთილის  მსვლელობაში დარჩე აქტიური?

სრულადვეთანხმები	ნაწილობრივვეთანხმები	არვეთანხმები
3	2	1

                               

დანართი 5. პრეტესტირების კითხვარი

1. ჩამოთვლილთაგან რომელი ზღვა არ ესაზღვრება კავკასიას?
           ა) აზოვის; ბ) შავი; გ) კასპიის; დ) არალიის;

2. ჩამოთვლილთაგან ჩრდილოეთ კავკასიის რომელ რესპუბლიკას ან მხარეს აქვს
კასპიის ზღვაზე გასასვლელი?
         ა) ჩეჩნეთს;  ბ) ინგუშეთს;  გ) კრასნოდარს; დ) დაღესტანს;

3. რამდენი სუვერენული სახელმწიფოა დღეს კავკასიის რეგიონში?
      ა) 3;    ბ)4;    გ) 5;   დ) 6;

4. რომელი მდინარის აუზში შეიქმნაძვ. წ-ის II ათასწლეულის ბოლოს პოლიტიკური
გაერთიანება დიაოხი?
  ა) რიონის; ბ) მტკვრის; გ) ჭოროხის; დ) ენგურის;

5. საქართველოს საზღვრის სიგრზე 1970 კმ-ია, რას უდრის აქედან შესაბამისად
სახმელეთო და საზღვაო სიგრძე?
ა) 1650 და 320 კმ;    ბ) 1665 და 305 კმ;    გ) 1615 და 355 კმ;    დ) 1660 და 310 კმ;

6. რომელი ქვეყნის ტერიტორია ჭარბობს საქართველოს ტერიტორიას?
ა) ნიდერლანდები;    ბ) ბელგია;    დ) ავსტრია;    ე) შვეიცარია;

7. რას უდრის საქართველოს ტერიტორიის ფართობი?
ა) 69,7 ათასიკმ2 ; ბ) 69,8 ათასიკმ2 ; გ) 69,9 ათასიკმ2 ; დ) 69,5 ათასიკმ2 ;

8. ჩამოთვლილთაგან ჩრდილოეთ კავკასიის რომელ რესპუბლიკას ან მხარეს აქვს შავ
ზღვაზე გასასვლელი?
ა) ჩეჩნეთს; ბ) ინგუშეთს; გ) კრასნოდარს; დ) დაღესტანს;

9. ქვემო ქართლის უფრო დიდი ნაწილი საზღვრავს:
ა) თურქეთს;ბ) აზერბაიჯანს; გ) სომხეთს; დ) რუსეთს;

10. საქართველოსა და აზერბაიჯანს შორის მდებარეობს:

ა) ხოზაფინისტბა; ბ) ჯანდარისტბა; გ) ტაბაწყურისტბა; დ) ფარავნისტბა;
11. აღნიშნეთ შიდა ქართლში ტერიტორიის მხრივ ყველაზე დიდი მუნიციპალიტეტი;
ა) ჯავა;ბ) კასპი;გ) გორი; დ) ქარელი;

12. აღნიშნეთ სამეგრელო ზემო სვანეთის უმაღლესი მწვერვალი:
ა) თეთნულდი;ბ) შხარა;გ) რუსთაველი; დ) უშბა;

13. რომელი მთავარი მდინარე მდებარეობს გურიაში:
ა) კინტრიში; ბ) სუფსა;გ) ლიახვი; დ) ალაზანი;

14 . შავშეთის ქედი აჭარას საზღვრავს:
ა) დასავლეთიდან; ბ) სამხრეთიდან;გ) ჩრდილო-აღმოსავლეთიდან;
დ) აღმოსავლეთიდან;

15. აფხაზეთში ნახშირი მოიპოვება:
ა) გაგრაში;    ბ) ტყვარჩელში;    გ) სოხუმში;   დ) ოჩამჩირეში;

16. რა მსგავსება განსხვავებაა გეოგრაფიულ ბარიერსა  და გეოგრაფიული საზღვარს
შორის?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------
17. რატომ არის მთაში დასამუშავებლად ვარგისი მიწების სიმცირე?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------
18. როგორ ფიქრობ, არსებობს თუ არა ზღვარი ბუნებისა და საზოგადოების
ურთიერთობაში და შეიძლება თუ არა მათი ჰარმონიული განვითარება?

-----------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------
19.  დაახასიათე საქართველოს ერთ-ერთი კუთხე: გეოგრაფიული მდებარეობის,
ბუნებრივი პირობებისა და განვითარების პერსპექტივების მიხედვით;
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------
20. ახსენი, რა ღონისძიებების გატარებაა სჭირო, რომ მთიანი ტერიტორიები
ტურისტულ-რეკრეაციული მიზნებისთვის უფრო ინტენსიურად იყოს გამოყენებული.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------

დანართი N6 პირველი ინტერვენციის გეგმა  - პროექტი

თემა	,,სუფთა გარემო ჩვენი უფლებაა“
მიზანი	მოზარდმა უნდა იცოდეს რა ბუნებრივ გარემოში ცხოვრობს, რა ზიანი შეიძლება მიაყენოს გარემოს , ადამიანის ამათუ იმ მოქმედებამ, როგორ შეინარჩუნოს და დაიცვას ბუნებრივი გარემო. გაიგოს რა არის მთავარი და მნიშვნელოვანი თავის  ქვეყანაში და რა იქნება სასარგებლო  ამ ქვეყნისათვის. იზრუნოს აქტიურად ქვეყნის განვითარებაზე და პატივი სცეს მას.  მოუაროს ბუნებას და ზოგადად გარემოს, იცოდეს როგორ დაიცვას გარემო, როგორ არ დააზიანოს ის. ასევე მიუთითოს სხვებს თუ როგორ უნდა დაიცვას ბუნება. ყოველივე ეს ხელს შეუწყობს მათში, სამოქალაქო და ეკოლოგიური  ცნობიერების ჩამოყალიბებასა და საზოგადოების წინაშე საკუთარი უფლება-მოვალეობების გააზრებას.
ეროვნულ სასწავლო გეგმასთან კავშირი	გეო.IX.3. მოსწავლეს შეუძლია დაახასიათოს და გაანალიზოს საქართველოს ბუნებრივი პირობები. შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: ეცნობა მდგრადი განვითარების გარემოსდაცვით პრობლემებს, გამოყოფს მათგან საქართველოსთვის აქტუალურს და მსჯელობს გამომწვევ მიზეზებსა და შედეგებზე. გეო.IX.5.მოსწავლეს შეუძლია გააანალიზოს საქართველოში გეოეკოლოგიური პრობლემების  წარმოქმნის ბუნებრივი და ანთროპოგენური წყაროები. შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: ·      აღწერს საქართველოში გავრცელებული ზოგიერთი ბუნებრივი სტიქიური მოვლენის კატასტროფულ ხასიათს და ვარაუდობს მათი თავიდან აცილების შესაძლო ღონისძიებებს; კლასის წინაშე წარმოადგენს კვლევის შედეგებს; ·      ჩამოთვლის საქართველოში მომუშავე ბუნებისდაცვით ორგანიზაციებს და ეცნობა მათი მუშაობის სტრატეგიებს; შეუძლია საჭიროებისამებრ მათ მიმართოს;
ამოცანები:	დაგეგმილი აქტივობები რეალურია, მითუმეტეს ამ ასაკის ბავშვებისთვის,რომლებიც ნაბიჯ-ნაბიჯ,ხალისით  მოიძიებენ ინფორმაციას, ჩაატარებენ კვლევებს,ერთად დაამუშავეს საკითხებს, ერთობლივად შექმნიან  ბუკლეტისა და მაისურების დიზაინს რაც უფროსახალისოს გახადის  პროექტში ჩართულობას.
პროექტის ბენეფიციარები:	მე-9 3 კლასის 27 მოსწავლის ასაკი 14-15 წელი
პროექტის დასაბუთება:	დღესდღეობით ყველაზე დიდიპრობლემა,რაც დგას კაცობრიობის წინაშე ეს არისეკოლოგიური პრობლემა. აღნიშნული პრობლემის წინაშეც დგას ჩვენი ქვეყანაც და  მითუფრო ჩვენი დედაქალაქი თბილისი. ბოლო დროის გამოკვლევების შედეგებმაცხადყო, რომ თბილისი ევროპაში ერთ- ერთიდაბინძურებული ქალაქია. ჩვენი მდინარეების, წყლის და ჰაერის მდგომარეობა მეტად კატასტროფული ხასიათისაა. რაც მთავარია ყველაფერში დამნაშავენი ჩვენთვითონ ვართ. ჩვენი მოვალეებაა: შევძლოთ საზოგადოებას მივაწვდინოთ ხმა პრობლემის არსებობის შესახებ, რათა გაითავისონ ესპრობლემადათვითონშეეცადონ ამისაღმოფხვრა.ამაში ვგულისხმობთ იმას, რომ თითოეული ჩვენგანი უნდა გავუფრთხილდეთ ბუნებას, როგორც საკუთარ სახლს. ეკოლოგია ხომ ბერძნული სიტყვაა და საცხოვრებელ სახლს ნიშნავს.
კვლევითი პირველი გადადგმული ნაბიჯები - ლოკაციის ადგილიდან	1. ნაბიჯი - ფილმისჩვენებადაგანხილვა: ,,კაცი  რომელიცხეებსრგავდა“; 2. ნაბიჯი -საინიციატივოჯგუფისშეკრება, რომელიცპროექტისგანხორციელებაზეიზრუნებს; 3.ნაბიჯი - კანონმდებლობის   საკითხებს გაცნობა,  რომსუფთა გარემო ადამიანისკონსტიტუციითგანსაზღვრულიუფლებაა. 4. ნაბიჯი - მოსახლეობის პრობლემურ თემებზე გამოკითხვა/ინტერვიუ და  სტატისტიკური მონაცემების შეგროვება და დადგენა; 5. ნაბიჯი - პლაკატების დამზადება;        6. ნაბიჯი - საინფორმაციობუკლეტების  შექმნა და  მოსახლეობაშიდარიგება.
თემის ინფორმაციის გაზიარება საკლასო კონფერენციაზე.	7. ნაბიჯი -24 დეკემბერს ჩატარდა პროქეტის დასკვნითი სასკოლოკონფერენცია: ,,სუფთა გარემო ჩვენი უფლებაა“
პროექტისგან მიღებული საბოლოო შედეგი:	·         მოსწავლეებში სწავლის მოტივაცია ამაღლება; მოცემულ თემაზე ან პრობლემაზე მოსწავლის ცოდნის აქტუალიზაცია და განზოგადება; შესასწავლი თემის მიმართ მოსწავლის ინტერესის გავზარდა და  სასწავლო მოღვაწეობისადმი მისი მოტივაცია ამაღლება ; მოსწავლეებში ახალი ცოდნის, ახალი ინფორმაციის,  მიზანმიმართული გააზრება და მიღებული ინფორმაციის განზოგადება;

დანართი N7 მეორე ინტერვენციის გეგმა  - კვლევა 

თემა	,,დავიცვათ დაბა კაზრეთის მოსახლეობა ეკოლოგიური საფრთხისგან“
მიზანი	პროექტის ეხება, დაბა კაზრეთში მცხოვრები მოსახლეობის ჩივილს, რომელის მიზეზიც გახლავთ: დაბაში, სპილენძისა დაოქროს მოპოვების გამო,კარიერების აფეთქებების შედეგად საცხოვრებელი სახლების დაზიანება და  დაბაში შექმნილი მძიმე ეკოლოგიური მდგომარეობა. ჩვენი მიზანია გავეცნოთ საქმის ვითარებას და მოვძებნოთ პრობლემის მოგვარების შესაძლო გზები.
როვნულ სასწავლო გეგმასთან კავშირი :	გეო.IX.5.მოსწავლეს შეუძლია გააანალიზოს საქართველოში გეოეკოლოგიური პრობლემების  წარმოქმნის ბუნებრივი და ანთროპოგენური წყაროები. შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: ·      ჩამოთვლის საქართველოში ნიადაგის, წყლის, ჰაერის ძირითადი დაბინძურების წყაროებს, აჯგუფებს მათ წარმოშობის მიხედვით და მსჯელობს დაბინძურების კლების შესაძლო გზებზე; კვლევის შედეგებს გამოსახავს სქემის / ცხრილის სახით; ·      თანატოლებთან ერთად ადგენს და შეძლებისდაგვარად ახორციელებს გარემოსდაცვით მარტივ პროექტებს (მიზანი, ამოცანები, გადაჭრის გზები, მოსალოდნელი შედეგები); გეო.IX.2. მოსწავლეს შეუძლია განიხილოს საქართველოს მდებარეობა და დაადგინოს  მისი მნიშვნელობა ქვეყნისათვის. შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: ·      აფასებს საქართველოს მდებარეობას, ბუნებრივ პირობებს და სტრატეგიულ რესურსებს (მინერელური რესურსები); გამოთქვამს ვარაუდს ქვეყნის განვითარების პერსპექტივაზე;
ამოცანები:	დაგეგმილი აქტივობები რეალურია, მითუმეტეს ამ ასაკის ბავშვებისთვის,რომლებიც ნაბიჯ-ნაბიჯ,ხალისით  მოიძიებენ ინფორმაციას, ჩაატარებენ კვლევებს,ერთად დაამუშავეს საკითხებს, თავად აღმოჩნდებიალ მკვლევარების როლში  და ერთობლივად მოძებნიან პრობლემის გადაჭრის საშუალებებს.
პროექტის ბენეფიციარები:	მე-9 3 კლასის 20 მოსწავლს ასაკი 14-15 წელი
პროექტის დასაბუთება:	ბოლნისისმუნიციპალიტეტისდაბაკაზრეთშიგამოკითხულიქალებისუმრავლესობაამბობს, რომდაბაშიდამისგარშემომძიმედაავადებებისშემთხვევებიიზრდება, რაცოქროსადასპილენძისმოპოვებასუკავშირდება. ამისშესახებნათქვამიაორგანიზაცია „ქვემოქართლისმედიის“ მიერჩატარებულკვლევაში, რომელიცქალთაფონდმადააფინანსა. ​„რესპონდენტები, რომლებსაცჯანმრთელობისმდგომარეობა (მათითქმით) აქვთმეტადცუდი, განმარტავენ, რომაწუხებთმაღალიარტერიულიწნევა, დიაბეტი, ონკოლოგიური, სასუნთქიგზებისადაკანისსხვადასხვასირთულისდაავადებები“,
მონაწილე პერსომაჟები	1.      გაზეთისრედაქტორი -3 მოსწავლე 2.      ჟურნალისიტი -3 მოსწავლე 3.      გეოლოგები-3 მოსწავლე 4.      პოლიციელი -4 მოსწავლე 5.      თვითმხილველები-5მასწავლებელი 6.      იურისტები- 2 მოსწავლე
კვლევითი პირველი გადადგმული ნაბიჯები - ლოკაციის ადგილიდან :	1 ნაბიჯი:  განვიხილოთ დაბა კაზრეთის პრობლემები  კლასში; სიმულაციაიგივეროლურითამაში : 2. ნაბიჯი: პირდაპირიჩართვა კაზრეთის ანულოკაციისადგილიდან: ü  პრობლემის  განხილვა; ü  სამუშაოპროცესისდროს მოქმედი მონაწილეების გაცნობა: რედაქტორები,პოლიციელები,  გეოლოგები, ჟურნალისტები; 3.ნაბიჯი: სიუჟეტიიწყება კაზრეთის მიმდებარეტერიტორიისშესწავლითადაინფორმაციისშეგროვებით; 4. ნაბიჯი: თბილისში ამბავიმოვიდა -ბოლნისისმუნიციპალიტეტისდაბაკაზრეთის მოსახლეობა შეშფოთებას გამოთქვამს იმის გამო, რომ დაბაშიდამისგარშემომძიმედაავადებებისშემთხვევებიიზრდება, რაცოქროსადასპილენძისმოპოვებასუკავშირდება.მოსახლეობაშისაშინელიპანიკაა, პოლიციადაჟურნალისტებიმიემართებიანეპიცენტრისკენ; 5. ნაბიჯი: პოლიციაარკვევსიმადგილს -სადუნდაშეაგროვოსგამოძიებისათვისაუცილებელიმასალა, ასევეგადაკეტოსდაარმიუშვასხალხიაფეთქებისადგილზე; 6. ნაბიჯი: ჟურნალისტებიცდილობენ -რადაცარუნდადაუჯდეთმიუახლოვდნენაფეთქებისადგილსდამოიპოვონინფორმაცია; 7. ნაბიჯი: კორესპონდენტები დეტალურადაღწერენ რახდებოდა კაზრეთში დაროგორმუშაობდნენროგორცრედაქციისწარმომადგენლები, ასევესხვაპირები, ისინი წერენ მიუკერძოებულისტორიას. აღსანიშნავია, ისიც რომ კაზრეთის ამბავზერეპორტაჟსამზადებდასამირედაქცია, ისინიერთმანეთისკონკურენტებიარიან, თითოეულიგაზეთისმიზანია: გამოიძიონმომხადრიამბავი, მიაგნონსანდოწყაროს, მასწავლებელიჟურნალისტებისურჩევსმოიძიონდამატებითიინფორმაციისთვის გამოიყენონპლანშტები. აძლევსრჩევას, რომშექმნანისეთიგაზეთი, რომელიცმკითხველშიმათიგამომცემლობისრეპუტაციაგაიზარდოს, დააჯეროსასევერომინფორმაციამოიპოვესუშუალოდთვითმხილველებისაგან, დამადასტურებელიფაქტებითშეავსონსტატიისდიდინაწილი; 8. ნაბიჯი: დაიწყესთვითმხილველებისაგანინფორმაციისშეგროვება; 9. ნაბიჯი:სამივეგამომცემლობამდაიწყოადგილზესტატიისმომზადება; 10. ნაბიჯი: მოსწავლეებმაპირველიეტაპისსამუშაოსდასრულებისშემდეგ, გამოკვეთეს პრობლემები, აღმოაჩინეს, რომდაზუსტებულიინფორმაციისმოპოვებასაკმაოდრთულიიყო, თუმცაგამოთქვესსაკუთარი ვარაუდები. სტატიისდამუშავებისასკიგაჩნდაფრაზები, რომელიცაშკარადმიანიშნებსმათკრიტიკულიაზროვნებისუნარებისგააქტიურებაზე.  ჟურნალისტებიარწერდნენმტკიცებითფორმაში, ისინიხშირადიყენებდნენტერმინსსავარაუდოდ, არალამაზებდნენმომხდარს,  ასევეიყენებდნენტერმინს ,, დაუდასტურებელიინფორმაციია“.
კვლევის მეორე ნაბიჯი- თემის ინფორმაციის გაზიარება საკლასო კონფერენციაზე.	24 აპრილს  ჩატარდა პროექტის დასკვნითი ჩვენება კონფერენციის სახით.           თემზე: ,,დავიცვათ დაბა კაზრეთის მოსახლეობა ეკოლოგიური საფრთხისგან“
კვლევისგან მიღებული შედეგი:	v  მოსწავლეებში ამაღლდა  სწავლის მოტივაცია; v  მოახდინეს მოცემულ თემაზე/ პრობლემაზე ცოდნის აქტუალიზაცია და განზოგადება; v  გაიზარდა შესასწავლი თემის მიმართ მათი ინტერესის და  სასწავლო მოღვაწეობისადმი მათი  მოტივაცია; v  მოხდა ახალი ცოდნის, ახალი ინფორმაციის,  მიზანმიმართული გააზრება და მიღებული ინფორმაციის განზოგადება;

დანართი N 8 მოსწავლეთა პოსტტესტირების შედეგები 


1. ჩამოთვლილთაგან სად გვხვდება ნავთობის საბადო დასავლეთ საქართველოში?
           ა) კოდორში ; ბ) სენაკში; გ) სუფსაში; დ) ოზურგეთში;

2. ჩამოთვლილთაგან რომელია ქვანახშირის საბადო საქართველოში?
         ა) ტყიბულ-შაორისა და ტყვარჩელის;  ბ) ავადჰარა;  გ) ადანგე-მარუხის; დ)
გარდაბნის;

3. ჩამოთვლილთაგან რომელი არა არის ვერცხლისწყლის საბადო საქართველოში?

      ა) ავადჰარა;ბ) ახვის;    გ) კოდისძირის;   დ) ენგურის;

4. რომელი მსჯელობაა მართებული?
1. საქართველოში ოქროს ქვიშები გვხვდება ენგურზე და ხრამზე;
  2.  საქართველოში რკინის ქვიშრობები გვხვდება ურეკში;
ა) მხოლოდ 1;           ბ) მხოლოდ 2;           გ) ოროვე;          დ) არცერთი.

5. რომელი მსჯელობაა მართებული?
1. გაჯის საბადოები გვხვდება მხოლოს აღმოსავლეთ საქართველოში;
2. თაბაშირის საბადოები გვხვდება როგორც აღმოსავლეთ, ისე დასავლეთ
საქართველოში.
ა)  მხოლოდ 1;     ბ) მხოლოდ 2;გ) ოროვე;          დ) არცერთი.

6. ჩამოთვლილთაგან რომელი არ არის სამშენებლო მასალა?
ა) კირქვა ;    ბ) გაჯი;    დ) დარიშხანი;    ე) საცემენტე მასალა;

7. ვულკანური წარმოშობის არ არის?
ა) არსიანის ქედი; ბ)  სამსარის ქედი; გ) ჯავახეთის ქედი; დ) კოდორის ქედი ;

8. ახალგაზრდა ეროზიული ფორმებია:
ა) ხეობები და ვაკეები; ბ) ცირკები და კარები; გ) ძაბრები და ქვაბულები; დ)
მეწყერები და კლდეზვავები;

9. რეკულტივაცია არის:
ა) ნიადაგის მორწყვა;ბ) სოფლის მეურნეობაში აგროტექნიკური ღონისძიებების
გატარება;
გ) ბუნების მდგომარეობაზე თვალყურის დევნება;დ) მიწის პროდუქტიულობის
აღდგენა;

10.  ჩამოთვლილთაგან რომელი ფაქტორია მეწყერის განვითარებისთვის
უმნიშვნელოვანესი?
ა) მიწის ტენით გაჟღენთვა; ბ) მწვანე საფარის მოშლა; გ) ნიადაგის ქარის მიერ
გამოფიტვა;
დ) სამივე ზემოთ ჩამოთვლილი;

11. როგორ რელიეფზე არ ვითარდება მეწყერი?
ა) ადვილადშლად და რბილ ქანებისგან შემდგარ რელიეფზე;
ბ)  ციცაბო დახრილობის მქონე რელიეფზე;
გ) პატარა დახრილობის რელიეფზე;
დ) კლდოვანი ქანებისგან შემდგარ რელიეფზე და ვაკეებზე;

12. სად უფრო მეტია სეტყვიან დღეთა რიცხვი?
ა) მთაში;ბ) ბარში; გ) ბარში და მთაში ტოლია; დ) ზღვისპირეთში;

13. საქართველოში რომელი მდინარე არ გამოირჩევა სელური მოვლენებით:
ა) დურუჯი; ბ) თერგი;გ) ცხენისწყალი; დ) ალაზანი;

14 . 1989 წელს აჭარაშიჩამოწოლილი მეწყერის ძირითადი მიზეზი იყო:
ა) მცენარეული საფარის მოშორება;ბ) თოვლის ინტენსიური დნობა;
გ) კოკისპირული წვიმები;დ) სამივე;

15. რომელ სასარგებლო წიაღისეულზეა საუბარი:
სასარგებლო წიაღისეული წარმოიქმნება ჭაობის მცენარეთა ნაშთების დაშლით ჭარბი
დანესტიანებისა და თითქმის უჰაერობის პირობებში. მას ჩვენთან მხოლოდ
მინერალური დანიშნულება (გამოიყენება სასუქად სოფლის მეურნეობაში) აქვს, ფართოდაა გავრცელებული კოლხეთის დაბლობზე, კერძოდ, შავი ზღვის მიმდებარე სანაპირო ზოლში
.
ა) ქვანახშირი; ბ) ნავთობი;  გ) ტორფი; გ) მურა ნახშირი

16. რატომ არ გვხვდება წითელმიწა და ყვითელმიწა ნიადაგები აღმოსავლეთ
საქართველოში?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------
17.  შენი აზრით , რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს ჭაობებს?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------
18. როგორ ფიქრობ , რატომ არის ძირითადად გაჭუჭყიანებული მდინარეები : მტკვარი , ყვირილა , რიონი , ენგური და ასევე , შვი ზღვის სანაპირო ბათუმის , სოხუმისა და ფოთის მიდამოებში ?

-----------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------
19.  როგორ ფიქრობ, რა გავლენას ახდენს მცენარეულობის გავრცელებაზე ა) ჰავისა და
რელიეფის ნაირგვარობა; ბ) ტერიტორიის გეოგრაფიული მდებარეობა?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------
20. ახსენი , რა ფაქტორები განაპირობებს აღმოსავლეთ საქართველოში ზამთარში
შედარებით დაბალ ტემპერატურას?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------

რეფლექსია

კვლევისშედეგებისგაზიარებისშესახებ

2018-2019 სასწავლოწლის პირველი სემესტრის დასაწყისში გადავწყვიტე დამეწყო კვლევაზ ემუშაობა,  გამომდინარე ჩემი პროფესიული საჭიროებიდან. კვლევა ვაწარმოე ოქტომბერიდან  მაისის პერიოდამდე. კვლევის ფარგლებში გამოვკვეთე პრობლემური საკითხი, დავსახე პრობლემის მოგვარების  გზები, განვახორციელე ინტერვენციები და შევიმუშავე რეკომენდაციები  ჩემი კოლეგებისთვის.

კვლევის წარმოების დასრულების შემდეგ მოვახდინე მიღებული შედეგებისა და ჩემს მიერ შემუშავებული რეკომენდაციების წარდგენა საზმეცნიერების კათედრისთვის. თავდაპირველად კათედრის თავჯდომარეს მივმართე თხოვნით, რომ მოეწვია სხდომა, სადაც მექნებოდა შესაძლებლობა კვლევის შედეგები გამეზიარებინა  კოლეგებისთვის. სხდომა შედგა 20 მაისს დღის3 საათზე ისტ-ის კაბინეტში. სხდომას ესწრებოდა კათედრის ყველაწევრი.

პრეზენტაციის  საშუალებით გავაცანი ჩემიკ ვლევა კოლეგებს. თავდაპირველად ვისაუბრე, რამ მომცა ბიძგი და გადამაწყვეტინა კვლევის წარმოება. პრეზენტაცია მიმდინარეობდა კითხვა-პასუხის რეჟიმში. პედაგოგებს აინტერესებდათ კვლევის ყველა ეტაპი, განხორციელებული ინტერვენციები, პრე და პოსტკითხვარისა და ტესტირების შედეგები. განსაკუთრებით საინტერესო აღმოჩნდა მათთვის   შემუშავებული რეკომენდაციები:

v  მოსწავლეთა ინტერესების გათვალისწინებით გაკვეთილების დაგეგმვა;

v  ჩასატარებელი სამუშაოების ისედ აგეგმვა, რომ მოსწავლეები თავად ასრულებდნენ პრაქტიკულ სამუშაოებს:

v  თვალსაჩინოებების გამოყენება:

v  შედეგების მოსწავლეებთან ერთად შეჯამება;

v  მოსწავლეების  მიერ დასკვნების გამოტანის ხელშეწყობა და წახალისება;

v  საგაკვეთილო პროცესში, ჯგუფური თუ ინდივიდუალური აქტივობის გამოყენება;

v  საგაკვეთილო პროცესში პროექტებითა და კვლევებით  სწავლება.

   აღნიშნული რეკომენდაციები ხელს უწყობს, მოსწავლეებში სწავლის მოტივაციის ამაღლებას და სწავლა-სწავლების პროცესის გაუნჯობესებას.

კათედრისწ ევრებმა ჩემს მიერ წარმოებული კვლევა დადებითად შეაფასეს. აღნიშნეს, რომ პრობლემა მართლაც აქტუალურია და საყოველთაო, შესაბამისად გასათვალისწინებელია შემოთავაზებული რეკომენდაციები. თუმცა თვლიან, რომ პროექტებითა და კვლევებით სწავლება   გარკვეულ დროს მოითხოვს და  სისტემატიური ხასიათის ვერ იქნება, რადგან გამოიწვევს პროგრამიდან ჩამორჩენას.

კათედრის თავჯდომარის შემდეგ თავისი მოსაზრებაგამოთქვა ისტორიის პედაგოგმა. მანთქვა, რომ კვლევა საინტერესოა აქტუალობიდან გამომდინარე, თუმცა ვიცით, ისიც, რომ ამ ეტაპზე მოსწავლეებს აქვთ შინაგანი მოტივაცია, შესაბამისად პროექტებითა და კვლევებით სწავლება კიდევ უფრო აღვივებს მას. შესაძლოა კვლევის შედეგები განსხვავებული ყოფილიყო  მე-10, მე-11 და მე-12 კლასებში. რადგან,  ამ ეტაბზე მოსწავლეები ემზადებიან გამოცდებისთვის და სპორტის გარდა უფრო მეტი მიზეზი აქვთ სწავლასთან დაკავშირებით .

  კათედრის წევრებმა აღნიშნეს ისიც, რომ გაითვალისწინებენ აღნიშნულ რეკომენდაციებს, შეეცდებიან გაკვეთილები დაგეგმონ მოსწავლეთა საჭიროებებიდან გამომდინარე, პერიოდულად ჩართავენ  კვლევით და პროექტებით  სწავლებას თავიანთ პრაქტიკაში.

გავაანალიზე კათედრის წევრებისადმი წარდგენილი კვლევის შედეგები და ვფიქრობ ჩემი კვლევა დაეხმარება მათ საყოველთაო პრობლემის მოგვარებაში, კათედრის წევრები მზად არიან მიიღონ და დანერგონ აღნიშნული რეკომენდაციები.